Deze krater is waarschijnlijk een oude supervulkaan op Mars

Een krater op het noordelijke deel van Mars zou wel eens een litteken kunnen zijn van een gewelddadige gebeurtenis. Nieuwe afbeeldingen van de European Space Agency (ESA) bieden nieuw bewijs voor het feit dat deze krater wel een oeroude supervulkaan kan zijn.

Afgelopen donderdag publiceerde de ESA nieuwe afbeeldingen van de Mars Express Mission. Dit is een onbemand ruimtevaartuig dat in banen rond Mars vliegt om de geologie, atmosfeer en klimaat van de planeet te onderzoeken. Tussen de afbeeldingen zat een mooi shot van Siloe Patera, een geologische formatie van twee grote kraters in het Arabia Terra-gebied, waarvan de ene krater binnenin de andere zit. De krater bestrijkt een enorm oppervlak, heeft een diameter van zo'n 40 kilometer en is bijna 1,6 kilometer diep. Maar sommige astronomen geloven niet dat dit een krater is. Deze afbeeldingen bieden namelijk meer aanwijzingen voor een een ineengestorte supervulkaan.

Een supervulkaan is een vulkaan die minstens 1000 vierkante kilometer lava produceert tijdens een uitbarsting. In vergelijking: de uitbarsting van de Mount St. Helens vulkaan in 1980 produceerde 1,25 vierkante kilometer aan lava en doodde daarbij 57 mensen. Dus ja, supervulkanen zijn enorm.

"Maar juist omdat ze zo groot zijn, is het lastig om ze miljoenen jaren later te identificeren," aldus een blogpost van de ESA. In plaats van de klassieke bergvorm die ontstaat na meerdere mildere erupties (zoals Mount Fuji), explodeert een supervulkaan. Er zit zoveel geweld achter de eruptie dat hij de omgeving (en zichzelf) volledig verwoest.

Er zijn bepaalde kenmerken in het Siloe Patera gebied die de astronomen doen denken aan mogelijke caldera's (de term voor ingestorte vulkanen).

Een artikel dat in 2013 werd gepubliceerd in Nature toonde een aantal geomorfische eigenschappen van de kraters die erop wijzen dat het inderdaad caldera's zijn van supervulkaan. De structuur van randen en de diepe groeven die hier aan vast zitten zijn de voornaamste voorbeelden.

Door Siloe Patera en andere kraters te vergelijken met de caldera's op aarde zien we duidelijke overeenkomsten van een oeroude supervulkaan op Mars. Zo heeft de krater erg steile wanden en kanalen die uit de randen komen (hier zou het lava naar buiten zijn gestroomd). Maar er ontbreken ook een aantal kenmerken van een krater, zoals een centrale piek.

"Arabia Terra staat bekend om haar fijnkorrelige ondergrond van sulfaat en klei," aldus ESA. "Het was altijd de vraag waar dit materiaal vandaan zou zijn gekomen, maar lava en een eruptie zou hier een uitkomst kunnen bieden."

ESA-astronomen willen de Siloe Patera nog niet benoemen als een supervulkaan, omdat het harde bewijs nog steeds ontbreekt. Dit moet duidelijk worden na meer onderzoek en data over de krater. De nieuwe afbeeldingen in combinatie met de geologische omstandigheden zetten de astronomen in ieder geval flink aan het denken.