Bouw en vernietig je eigen zonnestelsel

We vliegen allemaal met tienduizenden kilometers per uur door een onvatbaar complex zonnestelsel. Ons zonnestelsel is slechts een heel klein deeltje in een universum van totaal ongrijpbare grootte. Ja, de ruimte is verschrikkelijk awesome, en verdient iedere overtreffende trap waarmee het beschreven wordt. Maar het kan ook moeilijk zijn om op een instictief niveau volledig te beseffen hoe het universum werkt  en dit is dan ook de reden dat ik niet met Super Planet Crash kan stoppen.

Super Planet Crash is een verleidelijk simpel browser-spel ontwikkeld door Stefano Meschiari, een postdoc. bij UT Austin. Het spel stelt gebruikers in staat om sterrestelsels te bouwen die gebaseerd zijn op een Newtoniaans model van zwaartekracht. Het doel is om de hoogste score te behalen - complexere systemen met grotere hemellichamen zorgen voor meer punten - en om 500 jaar te overleven.

Het is vrij gemakkelijk om een planeet ter grootte van de aarde rond een ster te laten draaien, maar wanneer je grotere planeten draaiende wil krijgen vervalt alles al snel in puin. Het wordt op deze manier pijnlijk duidelijk hoe complex een sterrestelsel eigenlijk is.

“Er zijn veel fysieke toeters en bellen die men zou kunnen toevoegen aan de simulatie, maar op het meest basale niveau worden de bewegingen in planetaire systemen bepaald door de simpele wet van de zwaartekracht die men leert in school,” zei Meschiari. “Ik denk dat de eenvoud één van de dingen is die het aantrekkelijk maakt zowel voor mijn vrienden die in de astronomie werken, maar ook voor ‘normale’ mensen die er mee spelen.”

Het project is een zijtraject van Systemic: software ontworpen om onderzoekers die exoplaneten zoeken te helpen met het ordenen van data vergaard door de Keck- en APF-telescopen. De originele Systemic console was geschreven door Greg Laughlin, een professor in de astronomie en astrofysica bij de University of California. Hij kreeg daarbij hulp van Meschiari, wie destijds een MA-student was. Meschiari deed ook veel werk aan Systemic 2, een geavanceerdere versie van de software en tevens een online versie.

“Systemic is de app die mensen kunnen gebruiken om naar echte data te kijken die van telescopen rond de wereld komt. Ik heb het simpel genoeg gemaakt dat zelfs een student of een amateur zonder oefening het zou kunnen gebruiken. Veel mensen vinden het leuk om te gebruiken, echter is het nog steeds erg technisch en moeilijk voor de gewoonlijke gebruiker,” zei Meschiari.

“Hopelijk willen mensen die SPC spelen dan meer weten over exoplaneten en gaan ze verder met het gebruik van andere online hulpmiddelen, zoals Systemic of Planet Hunters. Of neem een van de MOOC lessen over exoplaneten!” voegde hij toe.

Meschiari zei dat ondanks dat het spel gericht is op willekeurige ruimtefans die het leuk vinden om een beetje meer te leren over planetaire bewegingen, zijn het zijn collega’s - je weet wel, echte astronomen - het fantastisch vinden.

“Mensen vallen me aan omdat ze kostbare tijd verspillen door de simulatie terwijl ze onderzoeksvoorstellen voor de Hubble telescoop moeten schrijven,” zei hij. “Toen ik voor de eerste de bèta-versie rondstuurde, stopte de afdeling een hele middag met werken.”

Astronomen zijn niet de enigen die opgewonden raken van het spel. “De website is vandaag al tientallen keren uit de lucht gehaald en mijn web hosting account is tijdelijk stopgezet,” zei hij. “Gisteren is de pagina in slechts acht uur 200.000 keer bekeken. Dat is niet slecht voor een astronomie-spel.”

Meschiari zei dat SPC nu één van de projecten is waar hij in zijn vrije tijd aan werkt, maar hij hoopt dat hij subsidie kan krijgen om te helpen bij de verdere ontwikkeling. Ook hoopt hij dat Systemic, de serieuzere app, makkelijker gebruikt kan gaan worden voor de leek. (Systemic Live biedt tutorials aan, maar dan kost het nog best wat tijd voor de onervarenen om een beginnetje te maken.)

Systemic Live is een krachtig programma voor de jacht op exoplaneten, maar het kost wat tijd om te leren.

“Ik zou de Systemic app graag minder droog en technisch maken, ook gebruiksvriendelijker en ‘onderdompelend.’ Internetbrowsers gebruiken erg ontwikkelende technologie, zoals WebGL, die er om smeekt om gebruikt te worden voor coole, realistische drie-dimensionale visualisaties van data en exoplanetaire systemen,” zei hij. “Ik heb met een aantal collega’s gepraat over interessante, gave dingen om aan Super Planet Crash toe te voegen - zoals een binair sterrenhandboek, of de toename van gas van een externe schijf -  de mogelijkheden zijn echt eindeloos!”

Na af en toe gespeeld te hebben de afgelopen 24 uur, wordt het duidelijk hoe moeilijk het is om een complex planetair systeem te bouwen. Stel je hebt een ijsreus lekker rustig rond draaien buiten een geconcentreerde, bewoonbare zone (bonuspunten!), dan kan na een paar jaar de omwenteling gewoon verloren gaan. Om de balans weer terug te krijgen gooi je er maar een paar planeten bij, maar het kan ook zijn dat alles instort. Ik vroeg aan Meschiari wat de beste strategie is om zo hopelijk beter te worden.

“Dat kun je beter vragen aan mijn collega’s die een score hebben van 100.000.000 punten!” zei hij daarop. “Ik ben te ongeduldig om het spel zelf te spelen, dus mijn scores zijn tragisch laag!” Ik geloof dat er geen beter bewijs is dat het spel astronomisch gezien realistisch is wanneer echte astronomen de hoogste scores behalen. Maar dat is het hele punt: door de ontwikkeling van het spel leren mensen sterrenstelsels betere begrijpen. Meschiari heeft een duidelijke handgreep gemaakt voor diegenen die een interesse hebben in exoplaneten en over willen gaan op een diepgaandere studie die mogelijk gemaakt wordt door Systemic. Voor amateur-wetenschappers die een oog naar de sterren hebben gericht, is het enerverend om zulke ondersteuning van de professionals te zien.