Bijen zijn belangrijker voor de landbouw dan kunstmest

Bijen zijn een belangrijker onderdeel voor een succesvolle oogst dan kunstmest, volgens een nieuwe studie in PloS ONE. Onderzoekers hebben onder leiding van Alexandra-Maria Klein van de Albert-Ludwigs-Universiteit ontdekt dat het verstoren van bestuiving door insecten meer schade oplevert aan amandelbomen dan een vermindering van water en voedingsstoffen.

Klein en haar collega’s aan de Universiteit van California stelden drie groepen amandelbomen bloot aan verschillende niveaus van bestuiving. Eén groep werd bestuifd door insecten zonder tussenkomst, bij de tweede groep werden de bloesems opgesloten zodat de insecten ze niet konden bereiken en de derde groep werd met de hand bestuifd.

Naast de verschillende vormen van bestuiving behandelde Kleins team ook een groep bomen met een standaard portie water en mest en ze vergeleken de opbrengsten van deze groep met een groep die geen mest en weinig water had gehad. Elk experiment werd in isolatie uitgevoerd maar het team onderzocht ook gecombineerde gemanipuleerde variabelen om hun effecten op de amandelopbrengst en de nutritionele kwaliteit beter te observeren.

De resultaten waren dramatisch. De bomen met de opgesloten bloesems produceerden bijna geen fruit, maar de noten die wél uitkwamen waren uitzonderlijk groot. De groep die met de hand bestuifd werd produceerde de meeste noten, maar ze waren allemaal ondermaats klein. De bomen die door insecten waren bestuifd deden het het beste: ze overstegen de andere groepen met een factor van 200 procent.

Het team ontdekte ook dat de bomen die geen meststoffen en water kregen wel in staat waren om dit verlies op korte termijn te compenseren door opgeslagen voedingsstoffen te gebruiken. Maar een soortgelijke flexibiliteit werd niet getoond bij het gebrek aan insecten bestuivers, waardoor bijen en hun mede bloemerlovers een waardevollere factor zijn in het succes van gewasopbrengst.

Claire Brittain, één van de auteurs van de studie, legde uit waarom bestuiving door insecten zoveel effectiever is dan andere vormen van bestuiving. “De meeste amandelrassen zijn zelf onverenigbaar,” vertelde ze me in een email. “Om deze reden planten boeren twee of drie varianten in een boomgaard. Insectenbestuiving produceert betere opbrengsten omdat hun beweging tussen de bomen helpt om stuifmeel over te brengen van andere rassen naar de amandelbloemen.

Deze ontdekking bevestigd nog maar eens dat colony collapse disorder desastreuze gevolgen zal hebben voor de landbouwopbrengsten. “Amandelen hebben insectenbestuivers nodig om een commercieel gewas te produceren,” zei Brittain. “Als er in de toekomst minder honingbijen komen zullen boeren gedwongen worden om meer te betalen voor het huren van bijenkorven. Dit kan dan weer zorgen voor een verhoging van de prijs voor de consument.”

Gezien het feit dat klimaatverandering er ook voor zorgt dat bijen van slag raken en minder bestuiven gaat dit probleem de komende decennia zeker meer in opspraak raken. Voor nu zijn Brittain en haar collega’s druk met het brainstomen voor nieuwe manieren om de bestuivers aan te moedigen om hun talenten te lenen aan bloeiende gewassen.

“Een stap die we nu aan het onderzoeken zijn is hoe we bestuivers rond de amandelboomgaarden kunnen krijgen door ze te voorzien van bloemen als bron voor en na dat de amandel heeft gebloeid,” zei ze. “Dit gebeurt als een onderdeel van het ICP project dat werkt aan leefgebied verbeteringen voor gewas bestuivers over meerdere gewassen in de VS.”

Bijen en ander insecten zijn misschien klein, maar hun impact op onze voedselvoorziening is duidelijk heel groot. Aanpak van verschillende problemen die door hun dalende gevallen worden vergroot is van groot belang, omdat mensen lang niet zo meegaand zijn over beperkte voedselinname als amandelbomen.