​9 tips van de wereldkampioen om te heersen bij Kolonisten van Catan

Een van de redenen dat ik Kolonisten van Catan niet zo bijster vaak meer speel, is dat ik vaak het gevoel heb dat ik na twee beurten al heb verloren door simpel pech hebben in het dobbelen. Toch kan ik niet geloven dat er niet meer komt kijken bij het overheersen van Catan dan slechts geluk hebben in de eerste ronde. Reden om eens contact op te nemen met een professioneel Catan-speler voor wat essentiële tips.

Sander Stroom uit Estland is de meest recente wereldkampioen Kolonisten van Catan. In oktober vorig jaar VOC'de hij 40 medekolonisten van over de hele wereld van de kaart, om zich uiteindelijk die titel toe te eigenen. Ik vroeg hem om wat tips. En die kreeg ik:

1. Stichtingsfase: kijk naar het totaal aantal stippen

Kijk in het begin niet alleen naar enkele landvelden die statistisch voordelig zijn (waar 5,6,8 en 9 op liggen), maar vooral naar de som van de stippen onder de cijfers. Meer stippen onder een getal, betekent dat deze vaker gegooid zal worden (onder de 6 en de 8 staan 5 stippen, onder de 2 en de 12 staat 1 stip). Je zult snel geneigd zijn aan een 6 te bouwen, maar als de andere landvelden waar je dan aan grenst een 2 en een 3 zijn (in totaal 8 stippen), zul je veel minder grondstoffen ophalen dan wanneer je aan een 5, een 9 en een 4 bouwt (11 stippen). Verkijk je dus niet op die 6 en die 8, maar kijk naar het totaal.

Op onderstaand speelbord, zou je de meeste grondstoffen krijgen als je bouwt tussen de 8, 10 en 5 linksonder (12 stippen.)

2. Stichtingsfase: ga voor graan en hout

Statistisch gezien zijn graan en hout de meest waardevolle grondstoffen, voor zowel het begin als het spel als naar het einde toe. Probeer dus altijd aan een akker of een woud, of beide, te bouwen.

3. Houd in de smiezen wat je tegenstanders voor strategie hanteren

Staar jezelf echter niet blind op bovenstaande en kijk ook naar wat de anderen doen. Soms kan het, vooral voor later in het spel, voordelig zijn om op landvelden te bouwen die andere spelers afsluiten of schaarsere grondstoffen opleveren. Kijk dus ook naar wat je tegenstanders uitspoken en hoe je hun snode plannen tot wereldkolonisatie kan dwarsbomen, bijvoorbeeld door hun route naar een woud (hout) of een heuvel (stenen) te blokkeren.

Als je zelf als eerste je nederzetting mag plaatsen, plaats deze dan bij een heuvel of woud of een plek met zoveel mogelijk stippen. Als je echter pas als laatste twee nederzettingen achter elkaar mag plaatsen, hebben je tegenstanders dit waarschijnlijk al gedaan. Probeer dan ook voor een schaarsere grondstof te gaan, of een plek die dichtbij een haven ligt. Aangezien het bord dynamisch is, zal dit per spel verschillen. Op onderstaand speelbord zie je dat de plek linksonder (8,9,9) de meeste grondstoffen op gaat leveren, maar rechtsboven (8,9,3) zit je vlakbij een gunstige haven. Als je tegenstanders al linksonder bezig zijn, is het voordeliger voor jou om op dit gebied te bouwen.

4. Begin na de stichtingsfase als de wiedeweerga met bouwen en spreiden

Nadat je eerste twee nederzettingen zijn geplaatst in de stichtingsfase, is het essentieel om zo snel mogelijk nog een nederzetting te bouwen. Een tweetal nederzettingen is natuurlijk niet genoeg qua diversiteit in grondstoffen. Daarnaast heb je die extra nederzettingen uiteindelijk toch nodig voor steden en punten. Die eerste dorpen kun je later prima nog promoveren tot stad, daar is voor nu geen haast bij.

Bovendien wil je uiteindelijk de hele kaart koloniseren. Als je dat niet doet, wordt jouw metropool waarschijnlijk hoofddoelwit van de rover. Ook zul je dan superveel moeten ruilen tegen het einde van het spel.

5. Smijt echter je grondstoffen niet over de balk door willekeurige straten te bouwen

Dit lijkt heel erg voor de hand te liggen, maar er zijn genoeg spelers die random in het rond smijten met bouwprojecten. Jij niet. Je bent immers geen corrupte gemeente. Kijk vooral naar waar je een nederzetting zou willen hebben en bouw met beleid daarnaartoe met straten. Als je dorpen hebt staan aan een weide en een woud, bouw dan straten naar de dichtstbijzijnde akker of heuvel. En niet nutteloos in het rond omdat je de behoefte hebt om straten te bouwen.

In de situatie dat je per se wat grondstofkaarten kwijt moet, omdat je bijvoorbeeld meer dan 7 kaarten hebt en bang bent voor een rover, investeer dan in ontwikkelingskaarten en/of steden. En niet in random straten.

Een paar dagen geleden maakte een speler exact deze vergissing in de kwalificatie voor de nationale kampioenschappen in de Verenigde Staten, en verloor hierdoor.

6. Houd in de gaten wat je tegenstanders binnenkrijgen aan grondstoffen

Veel spelers zijn vooral met zichzelf bezig en niet met de mensen die je moet vermorzelen. Maar als je in een goed overzicht hebt van wat andere spelers wel en vooral niet binnenkrijgen aan grondstoffen, brengt je dit in een goede positie om te ruilen. Je tegenstander moet namelijk, net als jij, noodgedwongen ruilen, omdat hij/zij bijvoorbeeld geen steen binnenkrijgt. Als je dit weet, zal hij/zij maar al te graag ruilen erts met je ruilen voor steen tegen een voor jou gunstige ratio. Zorg dus dat je een duidelijk overzicht hebt van wat je tegenstanders tekortkomen en baseer je ruilgedrag hierop, zodat je niet per ongeluk je opponenten in het zadel helpt.

Daarbij geeft je dit ook een voordeel als je de monopoliekaart speelt. Als je is opgevallen dat iemand heel veel erts ontvangt, maar al een tijdje niet heeft gebouwd, mist hij waarschijnlijk nog een andere grondstof. Door de monopoliekaart op het juiste moment te spelen kun je al zijn erts afnemen, waardoor jij ineens een groot voordeel hebt en hij met lege handen staat.

7. Investeer in ontwikkelingskaarten

Deze dingen lijken nutteloos in het begin, maar elke ontwikkelingskaart zal van pas komen in een bepaald stadium van het spel. Meer dan eens heb je deze zelfs nodig om te winnen, omdat het bord te klein is om dit alleen te doen met steden en straten.

Dus ook als je denkt dat je niet veel gaat hebben aan die ene ontwikkelingskaart, is het beter je overtallige grondstoffen te investeren hierin, dan in willekeurige straten (zie 4.) Die ene kaart zou wel eens het verschil kunnen zijn tussen winst en verlies. Of het nou een ridder is om de rover buiten te houden of een overwinningspunt.

8. Laat de langste handelsroute in het begin links liggen

Aangezien het beheren van de langste handelsroute twee extra zegepunten oplevert, is deze best fijn om in je bezit te hebben. Echter, ontwikkelingskaarten kunnen niet van je worden afgepakt, dus het is beter, vooral in de beginfase, om in deze te investeren.

Mocht je toch heel graag die langste handelsroute in je bezit willen krijgen, ga dan pas tegen het einde van het spel hiervoor. Als je in het begin teveel laat blijken dat jij voor deze kaart gaat, zullen andere spelers dit tegen proberen te houden door je gebied af te sluiten. Laat 'm in het begin dus aan een andere speler, zodat hij/zij de klappen kan vangen. Zie daarnaast ook 5.

9. Onderhoud een goed imago

Het is erg vervelend om een tafel te hebben die zich tegen je keert. Dat heb je niet altijd in de hand, maar als je vaak met dezelfde groep spelers speelt, is het veel beter om een goed tafelimago te hebben en dus niet teveel vervelende streken uit te halen. Men wil anders ineens niet meer met je ruilen of gaat bewust collectief je routes afsluiten. Zo kun je nooit meer winnen en dit haalt ook de lol uit het spel.

Meer tips van experts die goed zijn in dingen waar jij minder goed in bent?

11 onmisbare FIFA-tips van één van de beste spelers van Nederland

10 essentiële Monopoly-tips van de wereldkampioen Monopoly

9 tips van de Nederlands kampioen Risk om nooit meer met Risk te verliezen

We zijn nog op zoek naar stagiairs die graag willen schrijven over alles wat met menselijke vooruitgang te maken heeft. Mail alejandro.tauber{at}vice.com voor info!