FYI.

This story is over 5 years old.

Tech

40 jaar toenemende dikheid in één kaart

Rood staat voor dik.

De mensheid wordt steeds dikker: de kans dat mensen obees zijn is nu drie keer zo groot als in 1975.

Om deze toename te illustreren heeft blogger Max Galka een animatie gemaakt op zijn Metrocosm site. Hoe hoger het percentage zwaarlijvigen, hoe roder de kleur (een ongezonde kleur: het rood van hartfalen en opstoppingsgevaar). Als je er maar lang genoeg naar kijkt is het net of de wereld langzaam tot uitbarsting komt.

Advertentie

Beeld: Metrocosm.com

De data waarop de kaart zich baseert komt uit een onderzoek dat eerder dit jaar is gepubliceerd in The Lancet, waarin is gekeken naar de body mass index (BMI) van de jaren 1975 tot 2014. Mensen zijn obees als hun BMI hoger is dan 30. In 1975 was 3,2 procent van de mannelijke wereldbevolking obees. In 2014 10,8 procent. Voor vrouwen ligt de toename met 6,4 naar 14,9 procent een stuk hoger.

In absolute cijfers is de hoeveelheid mensen die aan zwaarlijvigheid lijden toegenomen van 105 tot 641 miljoen. Dat is een verzesvoudiging in veertig jaar tijd. De ratio obese mensen is bovendien zonder uitzondering over de hele wereld toegenomen. Aan de onderkant van het spectrum ligt Noord-Korea, waar in 1975 1,6 procent van de mensen obees was, tegen 2,8 procent vandaag de dag, en Japan, (van 1,1 naar 3,3).

De grootste toename is waargenomen op de eilandjes in de Stille Oceaan. Samoa, Tonga, en Tukalu zagen zwaarlijvigheid toenemen met meer dan 20 procent.

Ook de toename in Nederland is behoorlijk groot, van 5,8 naar 18,6 procent, maar blijft opvallend achter op de rest van Europa. Alleen in Servië (8,8 naar 17,8), Macedonië (9,8 naar 18), Bosnië (4,7 naar 14,7), Albanië (7,6 naar 16,7) en Moldavië (8,4 naar 15,7) is de toename kleiner.

Het land waar netto de meeste dikke mensen bij zijn gekomen is China. In die zin is de grafiek ook verraderlijk. Met 8 procent zwaarlijvigheid is China namelijk een middenmoter, maar omdat het percentage in 1975 slechts 0,5 procent was is de toename alsnog aanzienlijk. 7,5 procent betekent in absolute aantallen dat er 90 miljoen obese mensen bij zijn gekomen in China alleen. Dat zijn er meer dan in de VS (87 miljoen op ongeveer 330 miljoen inwoners). Dat is een hoop vet.

Advertentie

Uit de studie blijkt verder dat vrouwen meer kans hebben om obees te zijn dan mannen. In bijna alle landen hebben vrouwen percentueel gezien meer kans om zwaarlijvig te zijn dan mannen. Wereldwijd zorgt dat voor een discrepantie die behoorlijk groot is: 375 miljoen obese vrouwen versus 266 miljoen obese mannen.

In de meeste Europese landen is het verschil niet zo groot. In enkele Oost-Europese landen als Hongarije en Tsjechië is het zelfs andersom, maar met name in veel Afrikaanse landen en landen aan de onder- en rechterflank van de Middellandse Zee is het verschil soms enorm.

In Egypte is het verschil 19 procent. Vrouwen zijn daar bijna twee keer vaker obees dan mannen. In Turkije is het 14 procent. Marokko: 14 procent. In Zuid-Afrika ligt het verschil met 23 procent nog veel hoger, en dit is geen uitzondering. In Kenia, Tanzania, Congo, Uganda, Mozambique – in de meeste Afrikaanse landen – hebben vrouwen vaak twee (of meer) keer zoveel kans om obees te zijn als mannen.

 Age standardized obesity rates

Beeld: Metrocosm.com

Als de huidige ontwikkeling zo doorgaat is 20 procent van de wereldbevolking in 2025 obees. En er is weinig reden om te denken dat er ineens een gigantische ommezwaai zal zijn. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is de trend nog steeds dat we elk jaar minder bewegen en meer calorieën op ons menu hebben staan.

Inmiddels weten we ook dat dit een evolutionaire afwijking is uit de tijd dat we nog jager-verzamelaars waren en zoveel mogelijk aten, want je wist nooit wanneer je je volgende maaltje kreeg. Het feit dat de volgende maaltijd al klaar staat in de koelkast lijkt daar niet zoveel aan te veranderen.