Hoe je met familieleden praat die niet achter de BLM-beweging staan

De afgelopen weken waren erg zwaar voor de Verenigde Staten. Het leek wel een eindeloze opeenvolging van politiegeweld en zwarte mensen die vermoord werden. Maar veel mensen van over de hele wereld lijken zich meer zorgen te maken over het lot van sommige winkels dan over de levens van de demonstranten, om nog maar niet te spreken over de Afro-Amerikanen die onder het juk van de wetshandhaving en het rechtssysteem lijden en voor wie de demonstranten gerechtigheid eisen.

Jij, een niet-zwart persoon, weet dat zwarte levens ertoe doen, maar je familieleden (of vrienden, of gekozen familie) behoren misschien wel tot het kamp van: “Ik ben voor hun recht om te demonstreren… zolang ze dat op mijn specifieke voorwaarden doen. Doe nou maar gewoon normaal, respectvol en netjes.” Nou, dan is er werk aan de winkel.

Het is jouw verantwoordelijkheid om met hen te praten. Je moet doen wat je kunt om hen van gedachten te laten veranderen, of hen in ieder geval zo krachtig mogelijk laten weten dat je het met de demonstranten eens bent dat politiegeweld tegen zwarte mensen onaanvaardbaar is en dat zwarte mensen recht hebben op een veilig en gezond leven. Dat is wat bondgenootschap betekent. Je neemt een deel van de last weg van de gemarginaliseerde groep mensen die voor hun leven vechten. We hebben jou op dit moment (en altijd eigenlijk) nodig.

Zulke gesprekken voeren met je soort van (of heel erg) racistische geliefden zal waarschijnlijk niet prettig zijn – het is per definitie niet leuk om een last te dragen. Maar het is wel goed, belangrijk en waardig werk. Misschien is het helemaal niet zo erg als je denkt. Vooral als je goed voorbereid het gesprek aangaat. En zelfs als het klote gaat, komt het alsnog goed. Hier zijn wat tips om je op weg te helpen en je hopelijk ook voor te bereiden op vergelijkbare gesprekken over demonstraties dichterbij huis.

Het is heel moeilijk om iets te verdedigen wat je niet helemaal begrijpt, vooral als het als lastig onderwerp aanvoelt. Als je familieleden begaan zijn met het lot van die ‘kleine ondernemingen’ in verschillende Amerikaanse steden en jij niet weet wat je moet zeggen, raad ik je ten zeerste aan dat je ‘In Defense of Looting’ leest, een essay van Vicky Osterweil dat in 2014 in The New Inquiry verscheen. Daarin wordt de mythe weerlegt dat vreedzaam demonstreren de enige manier is om met succes voor burgerrechten te vechten. Ook wordt het verband tussen eigendom, het discours tegen plunderingen en white supremacy uitgelegd.

Misschien houd je ook van ‘Don’t understand the protests? What you’re seeing is people pushed to the edge’, een opiniestuk van Kareem Abdul-Jabbar dat onlangs in de LA Times verscheen. Daarin houdt hij een zeer persoonlijk pleidooi voor empathie en begrip, in plaats van veroordeling.

Er zijn twee verschillende richtingen die je tijdens dit gesprek kan opgaan. De ene is: “De meeste mensen vernielen geen eigendommen, de meerderheid van de zwarte demonstranten is vreedzaam en onruststokers van buitenaf zijn het probleem.” De andere is: “Wat maakt het in hemelsnaam uit als zwarte mensen eigendommen vernielen?” Persoonlijk zou ik voor de laatste richting kiezen, omdat ik graag zou willen dat we afstand nemen van fatsoenlijkheidspolitiek en het idee dat gehoorzaamheid zwarte mensen zal redden.

Je moet dan ook behoorlijk op de hoogte zijn van wat er de afgelopen tijd echt is gebeurd in de VS: agenten en regeringsfunctionarissen reageerden met traangas op vreedzame demonstraties. Het was soms verontrustend gewelddadig en soms gewoonweg ongelooflijk wreed, maar daarna probeerden ze ons ook nog wijs te maken dat… het niet was gebeurd. Wees voorbereid om video’s te delen. Er zijn veel om uit te kiezen, want veel van wat er gebeurt is op live televisie te zien. Daarmee kun je aan je familieleden laten zien hoe zelfverzekerd agenten zijn omdat ze weten dat er geen gevolgen zullen zijn voor hun gedrag. Zo kun je de reeds lang bestaande overtuiging onderuit halen dat wetshandhavers en burgemeesters goed en inherent betrouwbaar zijn. (Er zijn trouwens nog meer voorbeelden te vinden in deze thread op Twitter.) En hier zijn wat voorbeelden van alle keren dat witte mensen zonder reden gewelddadig in opstand kwamen, mocht je die nodig hebben.

Jij kent je familieleden het beste. Wat zijn hun waarden? Waar geven ze het meest om? Als zij bijvoorbeeld christelijk zijn, is het misschien logisch om over dit onderwerp te praten door de lens van hun geloof: Jezus geloofde ook in het opkomen voor kwetsbare mensen. En als ze veel geven om eerlijkheid en in hun dagelijks leven het juiste willen doen, is het misschien gemakkelijker om ze te overladen met gegevens waaruit blijkt dat zwarte mensen meer met de politie te maken krijgen, raciaal geprofileerd worden en gestraft worden. (Scrol naar het einde van dat artikel voor een hoop gegevens.)

Denk erover na hoe je hun waarden tijdens het gesprek naar voren kunt brengen, bijvoorbeeld: “Ik ben verbaasd dat je [XYZ] zegt, want dat is niet echt in lijn met [hoe je me hebt opgevoed/wat ik van jou zou verwachten].”

“Hoe groter de overtreding is, hoe moeilijker het voor de overtreder is om spijt te voelen,” schrijft Harriet Lerner in haar boek Why Won’t You Apologize?. Volgens haar schamen we ons diep “als onze identiteit en ons gevoel van eigenwaarde risico lopen om te worden aangetast of vernietigd”. Ze vervolgt: “Daarom zullen we geen echte verontschuldiging kunnen aanbieden en zullen we niet écht alles onder ogen komen wat de uitdaging van het terugwinnen van vertrouwen met zich meebrengt. Om te overleven, zullen we ons eerder in een deken van rationalisatie, minimalisatie en ontkenning wikkelen. Als je mensen eenmaal hebt gelabeld en beschaamd, verkleinen we de kans op verlossing en positieve verandering.”

Hoewel je in deze situatie niet echt op zoek bent naar een verontschuldiging, houd het advies toch in gedachten als je een productief gesprek probeert te hebben. Probeer je kritiek te richten op hun acties en keuzes, en niet op hun hele karakter. Je wilt misschien wel “Wow, je bent ongelooflijk racistisch” zeggen, maar dat zal op zo’n moment niet per se de gewenste resultaten opleveren. Als je echt verandering teweeg probeert te brengen, zeg dan iets als: “Oei, dat is een ongelooflijk racistisch ding om te zeggen.” Leg vervolgens door de bredere context uit waarom dat precies zo is. Dat helpt beter dan iemand voor racist uitmaken. Dat gezegd hebbende, tegelijkertijd denk ik ook niet dat je bang moet zijn om het woord ‘racist’ te gebruiken, als mensen gewoon fucking racistisch zijn! Maar in het ideale geval zorgt het bovenstaande advies ervoor dat je familieleden zich niet volledig zullen afsluiten, wat het voor hen makkelijker maakt om te horen wat je daadwerkelijk zegt.

Ook jij hebt vast wat racistische dingen in je leven gedaan, toch? Misschien uit onwetendheid, maar goed, het is gebeurd. En nu schaam je je diep, maar ben je tegelijkertijd dankbaar voor de mensen die de tijd namen om je dingen te leren, je te vergeven, et cetera. Dit is een goed moment om dat te zeggen.

“Vroeger dacht ik hetzelfde, maar toen [las ik het boek van XYZ/praatte ik met mijn zwarte vrienden/werd ik streng toegesproken door een witte vriend] en leerde ik [wat belangrijke feiten]. Het was erg moeilijk voor me om te accepteren [dat niet alle agenten goed zijn], omdat ik daardoor gedwongen werd om mijn begrip van de wereld en mijn eigen leven opnieuw te evalueren, maar uiteindelijk ben ik er heel dankbaar voor dat [persoon] in staat was om tot mij door te dringen. Hoe pijnlijk de ervaring ook was, het zorgde ervoor dat ik me [op deze manier] ging gedragen, in plaats van [op die manier]. Nu ben ik een betere vriend van zwarte mensen, en een beter mens.”

Als je dat doet, laat je empathie zien. Ook wordt de persoon met wie je praat eraan herinnerd dat hij of zij niet de enige persoon is die ooit fouten heeft gemaakt of geloofde in de racistische opvattingen die voortdurend in onze cultuur worden gepromoot. Je communiceert ook dat er een weg voorwaarts is, weg van die manier van denken. Jij weet dat immers op basis van je eigen ervaringen maar al te goed en bent bereid dat te bespreken.

Mensen horen vaak wat ze willen horen, en interpreteren iets anders dan “absoluut niet” als een vorm van overeenstemming met hun denkbeelden. Laat niets over aan de interpretatie. Dat kun je doen door je antwoord te laten beginnen met “Ik ben het daar niet mee eens” of “Dat is gewoonweg niet waar” of “Dat is echt vreselijk om te zeggen”. Het is niet helemaal eerlijk om ruimte te laten voor onduidelijkheid, en het zorgt voor verwarring in het gesprek.

Hier zijn nog een paar andere dingen die je tijdens het gesprek zou kunnen zeggen:“We hebben niet het recht om te zeggen hoe onderdrukte mensen op de ‘juiste’ manier voor hun leven moeten demonstreren. Of om hen te vertellen hoe ze het werk van Martin Luther King, Jr. moeten interpreteren, of de woorden en acties van andere zwarte activisten te interpreteren die worden misbruikt door niet-zwarte mensen om hun eigen standpunten te promoten.”

• “We hebben dit weekend enorm veel gevallen gezien van mensen met macht die liegen over wat er is gebeurd – zelfs buiten de politiek. Waarom ben jij zo bereid om te geloven wat de politie hier zegt? Er zijn veel gedocumenteerde gevallen van wetshandhavingsinstanties – niet alleen individuele agenten – die zwarte mensen lastigvallen of buitensporig geweld tegen hen gebruiken of andere racistische of illegale dingen doen, en er dan vervolgens onder ede over liegen. Het begint steeds meer te voelen alsof jij de demonstranten niet wilt geloven, en ik vraag me af waarom dat zo is.”
• “Het is vreemd dat je zo hardnekkig blijft praten over de vernieling van eigendommen en helemaal niet over de dood van ongewapende zwarte mensen door toedoen van agenten. Of over het volledige gebrek aan gerechtigheid in veel van die gevallen. Waarom ben je ineens zo bezorgd over de veiligheid van… een warenhuisketen, in plaats van over de veiligheid van echte mensen? Het klinkt alsof je meer om eigendom geeft dan om de levens van zwarte mensen, want dat is het enige waarover ik je hoor praten en waarover je boos bent. Ik weet niet of dat echt is hoe je je voelt, maar zo komt het wel op me over.”
• “De beweging wordt alleen geschaad door de vernieling van eigendommen en de plunderingen voor zover wij dat toestaan. Als jij je zorgen maakt over hoe witte mensen zullen reageren, kun je je het best niet af laten leiden van de reden waarom mensen in eerste instantie demonstreren. Als je ziet dat mensen meer van streek zijn over eigendommen dan over mensen, kun je het gesprek terugbrengen op wat daadwerkelijk belangrijk is: politiegeweld, racisme en het gebrek aan rechtvaardigheid in het strafrechtstelsel. Ik denk dat het heel belangrijk is om het te blijven hebben over de oorzaak van deze demonstraties, en ik hoop dat we het vooral daarover kunnen hebben vandaag.”

Hoewel ik denk dat je een verantwoordelijkheid hebt om mensen dingen te leren en betrokken te zijn, mag je ook hard pushen om de focus te houden op het politiegeweld. Je mag er uiteindelijk ook op staan dat mensen zich eerst inlezen over het onderwerp als ze het verder met je willen bespreken.

Er bestaat een kans dat de persoon met wie je praat je van het onderwerp probeert weg te lokken met een of ander onzin-argument, of je beschuldigt van intolerantie omdat je diegene niet gewoon ongecontroleerd zijn of haar slechte ideeën tegen je laat schreeuwen. Probeer daar niet op in te gaan. Zo blijft het gesprek op de rails en bespaar jij je energie. (Het is ook verstandig om slecht gedrag niet te belonen. Als je dat wel doet, communiceer je heel duidelijk dat ‘een klootzak zijn’ helpt om de aandacht te trekken.) Je kunt het op de volgende manieren proberen:

• “Ik heb je al gezegd dat ik niet ga reageren op [wat een of andere troll nou weer heeft gezegd].” (Zeg vervolgens ook echt niets meer en staar je gesprekspartner aan.)
• Als de persoon met wie je praat het er alsnog over wil hebben: “Waarom wil je zo graag praten over [het andere] in plaats van over [politiegeweld tegen zwarte mensen]?”
• “Oké, als je echt mijn gedachten hierover wilt horen, moet je [het artikel lezen dat ik je net heb gestuurd/stoppen met het napraten van extreemrechtse media/ophouden me te onderbreken/laten zien dat je echt geïnteresseerd bent in wat ik tegen je zeg]. Als je er niet in bent geïnteresseerd om een echt gesprek te voeren, is dat prima – maar dan blijf ik niet proberen om ook echt een goed gesprek met je te voeren. Jij hebt duidelijk je standpunt al ingenomen en hebt geen interesse meer om te horen wat ik te zeggen heb.”
• Als het mogelijk is, probeer hen dan empathie te laten voelen voor de mensen die demonstreren. Dat kan je op de volgende manieren doen:
• “Hoe zou je het vinden als ik de rest van mijn leven in een onmenselijke, smerige gevangenis zou zitten, puur en alleen omdat ik weleens blowde op de universiteit? En niet alleen ikzelf, maar ook [een paar van jouw vrienden (of hun vrienden!) die je familielid aardig vindt]? Zou je dan niet ook woedend zijn?”
• “Weet je nog dat [een familielid dat van wapens houdt] twee maanden lang een kapot achterlicht had? Hoe zou jij je voelen als diegene daarvoor wordt aangehouden, kalm aan de agent vertelt dat je een legaal wapen in je auto hebt liggen, en de agent diegene dan doodschiet? En daarna wordt vrijgesproken?”
• “Ik weet dat jij er iets van zou zeggen als iemand zijn hond in het park los laat lopen als dat niet mag. Maar wat als de persoon die je aanspreekt daar boos over wordt vervolgens impliceert dat ze je gaat laten arresteren of zelfs vermoorden?”
• “Hoe zou jij je voelen als ik meerdere keren in mijn rug wordt geschoten terwijl ik gewoon in oma’s achtertuin aan het bellen was? En als dan vervolgens de politieagenten die dat deden niet werden aangeklaagd? Of als je zou weten dat het me eigenlijk vrijwel elke dag zou kunnen overkomen?”

Als je van nature conflictvermijdend bent, vind je het misschien behoorlijk ongemakkelijk om je mannetje te staan en je niet terug te trekken uit een gesprek met iemand die er heel graag gemakkelijk vanaf wil komen of uiteindelijk “agree to disagree” zegt. Probeer je eigen ongemak te onderdrukken en geef de discussie niet op, alleen omdat de andere persoon geïrriteerd raakt. Racisten zijn gewend hun zin te krijgen en niet uitgedaagd te worden, en je eigen koppigheid kan je krachtigste hulpmiddel zijn tijdens dit gesprek – als je maar bereid bent om dan ook koppig te zijn.

Stel grenzen. Als degene met wie je praat erg gemeen is, zou je iets kunnen zeggen als “Praat alsjeblieft niet zo tegen me” of “Gebruik dat woord niet”. Daarna kan je ook nog iets zeggen als: “Als je door blijft gaan met deze racistische uitspraken, ga ik dit niet verder met je bespreken.” Je kunt ten slotte iets zeggen als: “Ik ben erg teleurgesteld dat je je standpunt niet wil heroverwegen. En om eerlijk te zijn kan ik me niet voorstellen dat ik [mijn kinderen/vrienden/zwarte partner] naar jou zou meenemen, als je zoveel haat in je hart hebt. Ik hoop echt dat je nog eens nadenkt over wat je precies zegt. Dit is niet ‘agree to disagree’, dit is: ‘Ik denk anders over je vanwege je opvattingen/gedrag, en dat heeft gevolgen.’”

Met mensen discussiëren over ras en racisme is vermoeiend, maar je zou bereid moeten zijn om het langer vol te houden en er harder voor te gaan dan een zwart persoon zou kunnen of willen. Dat betekent dus dat je niet na een kwartiertje het gesprek afkapt en uitschreeuwt: “Ach, wat heeft dit ook voor nut?!” Als je het één keer probeert en het niet goed gaat, probeer je het opnieuw. Vertrouw erop dat jij dit kan.

Mensen die al soortgelijke gesprekken met hun familieleden hebben gehad, kunnen je goed helpen. Misschien zijn zij echt doorgedrongen tot hun familieleden, of zouden ze juist willen dat ze het anders hadden aangepakt. Vraag rond, deel tips en adviezen en vertel ook hoe jouw gesprek is gegaan.

Als je een zwarte partner of een goede zwarte vriend hebt, is het extra belangrijk om na te denken over wat je tegen hen zegt over de racistische opvattingen van je familieleden. Zij houden van je en jij hebt de verantwoordelijkheid om hen te vertellen dat je familieleden racistisch zijn, zodat zij zichzelf daarvoor kunnen beschermen – maar dit is een zeer traumatische tijd voor zwarte mensen. Op dit exacte moment zijn we misschien niet in staat om in detail te horen dat de mensen die jou hebben opgevoed en tegen wie wij op vakantie aardig moeten doen eigenlijk een groot onderdeel van het probleem zijn.

Vertel hen eerst in vage bewoordingen dat je vader zijn gedachten over de demonstraties heeft gedeeld en dat die Niet Goed zijn, voordat je bijvoorbeeld het racistische berichtje van je vader naar hen doorstuurt. Vraag de persoon: “Wil je dat ik het je voorlees of wil je hier op dit moment liever niet mee omgaan?”

Zorg ervoor dat je met andere niet-zwarte mensen praat over je gesprekken met de mensen die het niet met je eens zijn. Op zulke momenten ligt de last van het beschermen van je partner (of vrienden of collega’s) bij jou. Vertrouw erop dat ze goed zullen letten op hoe jij met je familieleden gesprekken voert en hoe je met hen praat over diezelfde gesprekken.

Dit soort gesprekken zijn ongelooflijk frustrerend, maar het is goed dat je dierbaren bereid zijn om naar jouw standpunten te luisteren en/of waarde hechten aan wat jij van bepaalde dingen vindt. Als je hun aandacht hebt, laat die dan niet los en benut de kans die je krijgt. Je kunt op een toegankelijke, directe manier iets doen om de wereld een beetje veiliger te maken voor zwarte mensen. Het begint allemaal bij één gesprek, maar het is iets wat je waarschijnlijk je hele leven moet blijven doen als je niet-zwart bent en je je wilt inzetten tegen racisme. Bereid je erop voor dat je hier voor de rest van je leven mee bezig zult zijn.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE US.