Waarom willen we John McAfee zo ontzettend graag bewonderen?

John McAfee is de laatste weken weer uitgebreid in het nieuws door zijn 'Coin of the Day' op Twitter. Elke dag brengt hij kleine altcoins onder de aandacht. Wat er dan weer voor zorgt dat de prijs van deze coins de lucht in schiet. Iedereen met een computer kent de naam McAfee wel, maar wie is hij echt?

In 2016 kwam de bizarre documentaire Gringo: The Dangerous Life of John McAfee uit over hem. Documentairemaakster Nanette Burstein verscheen bij de eerste vertoning op het filmfestival van Toronto met beveiliging, want John McAfee, de oprichter van de antivirussoftware die zelfs je moeder nog kent, heeft haar na het verschijnen van de film meermaals bedreigd.

In anderhalf uur wordt een gigantische hoeveelheid bewijsmateriaal opgevoerd waarmee Burstein wil aantonen dat McAfee een huurmoordenaar vijfduizend dollar heeft betaald om zijn buurman Greg Faull te martelen en te vermoorden toen hij van 2008 tot 2013 in Belize woonde. Hetzelfde overkwam David Middelton, die had ingebroken in het huis van McAfee. Een paar dagen later lag hij dood langs de kant van de weg met messteken en taserlittekens op zijn lichaam en geslachtsdeel.

McAfee had minstens 25 gangsters in dienst genomen waarmee hij een nabijgelegen dorp terroriseerde. Hij heeft bovendien de doodsbange microbioloog Allison Adonizio verkracht toen ze wilde stoppen met het onderzoek naar natuurlijke antibiotica – één van zijn vele randprojectjes – omdat ze nauwelijks een laboratorium had. Maar omdat hij de lokale politie spekte met wapens en dure boten kon hij lange tijd zijn gang blijven gaan.

De film opent met de beelden van een dashboardcamera in 2015, als McAfee wordt ingerekend omdat hij dronken achter het stuur zit. Hij is dan alweer terug in de VS, omdat hij na vier jaar uiteindelijk Belize moest ontvluchten. "Je kent me wel," zegt hij tegen de agent, "ik ben beschuldigd van moord." De agent zegt "Gotcha!" Het kan hem niet schelen. Deze scène vat het leven van McAfee mooi samen: hij komt overal mee weg.

Ondanks dit alles, en ongeacht deze documentaire, is hij volkomen gerehabiliteerd. Mensen zien hem als een succesvolle buitenstaander à la Trump en geven hem het voordeel van de twijfel in alles dat hij doet. Dit zijn de gevolgen van wat sinds kort de 'post-truth'-wereld heet. Iedereen kan zeggen wat hij wil, want het publiek kan geen onderscheid meer maken tussen goede en ondeugdelijke informatie. Mensen geloven wat ze willen geloven. En in het geval van McAfee willen ze geloven in het beeld van de briljante buitenstaander.

Dit jaar werd hij CEO van een cyberbeveiligingsbedrijf – dat vooralsnog geen enkele technologie heeft voortgebracht. Negen van de tien nieuwsberichten voeren hem op als lollig cybergenie en hij mag overal komen praten over cyberveiligheid. Hij deed dit jaar zelfs mee aan de Amerikaanse presidentsverkiezingen, en werd tweede in de voorronde voor de Libertarische partij.

Ondertussen is hij lekker aan het clownen. In het youtubefilmpje "How can I uninstall McAfee Sofware", dat bijna 7 miljoen keer is bekeken, steekt hij sigaren op met dollarbiljetten, snuift hij badzout en laat hij zich uitkleden door 6 hoeren – allemaal een geintje natuurlijk. De meest populaire comments zijn: "he is the real life Tony Stark," en "he is the most interesting man in the world…"

Ook ik moet lachen. En dat is behoorlijk ongelofelijk, want na het zien van de documentaire lijkt er geen twijfel meer te bestaan dat hij inderdaad die moorden heeft laten plegen, en dat hij waarschijnlijk dat meisje heeft verkracht. Waarom komt hij er dan toch mee weg, vraagt ook Burstein zich af.

Ze doet daar geen expliciete uitspraken over, maar een deel van het antwoord is dat hij een bullshitter is, net als Trump, maar dan in het kwadraat. Het McAfee-imperium is gebaseerd op zijn gecalculeerde media-offensief over het zogenaamde Michelangelo-virus, een virus dat ergens vroeg in de jaren negentig miljoenen computers zou infecteren terwijl uiteindelijk maar een paar honderd systemen zijn geraakt.

Voor dat moment wist nog bijna niemand wat een computervirus überhaupt was. Maar door mensen op te jutten en bang te maken kon hij miljoenen verdienen. Precies dezelfde tactiek die Trump nu heeft gebruikt.

En net als Trump (en Bernie, en Wilders etc.) positioneert hij zich als een outsider. Hij is de messianistische figuur die de fouten in het systeem aanwijst. In de jaren negentig waarschuwde hij voor virussen, in Belize was hij daadwerkelijk een buitenstaander, en sinds 2013 is hij dat opnieuw. Nu redt hij de wereld als jeugdige éminence grise van het cybergevaar. Daar verdient hij veel geld mee. Het tech-bedrijf MGT Capital waar hij sinds begin dit jaar CEO van is, is in waarde vertienvoudigd sinds hij zijn naam eraan heeft verbonden.

Ondertussen schrijven media nauwelijks over de misstanden, en als ze het al doen dan is het 'naar verluidt': hij zou moorden hebben gepleegd, iemand heeft gezegd dat hij moorden heeft gepleegd, maar ja, we-weten-het-niet-zeker.

Hoe we dit precies allemaal moeten interpreteren is een complexe zaak, maar na het zien van deze film wist ik het even heel zeker: wij lijden collectief aan een soort outsidersyndroom: we hopen dat een excentrieke buitenstaander ons redt van het systeem dat veel van ons nog weinig perspectief biedt, iemand die orde kan scheppen in de chaos en verwarring van deze 'post-truth'-internetwereld. Zelfs al is hij een schizofrene verkrachter en een moordenaar uit de jungle met luipaard haar.

Gringo: The Dangerous Life of John McAfee is te zien op Netflix.