Het mysterie achter deze Maya-kalender is na tientallen jaren eindelijk opgelost

Wetenschappers hebben na lange tijd het mysterie van een Maya-kalender met 819 dagen opgelost, een ongebruikelijk getal waar experts al tientallen jaren hun hoofd over breken, aldus een nieuwe studie. 

Een stel antropologen toonde aan dat meervouden van dit getal kunnen worden gesynchroniseerd met de ritmes van de planeten in het zonnestelsel die zichtbaar zijn voor het blote oog, iets wat de astronomische verfijndheid van deze oude precolumbiaanse volkeren nog maar eens benadrukt. 

De Maya-beschaving verscheen meer dan 2500 jaar geleden en bloeide in een groot deel van Centraal Amerika op tot de komst van Europeanen in de zestiende eeuw. Deze machtige en langlevende Meso-Amerikaanse cultuur is beroemd om diens monumentale architectuur, waaronder sierlijke piramides, ceremoniële balspelplekken, en dijken die zich kilometers lang over het landschap uitstrekken. 

De Maya’s ontwikkelden ook een complexe geschreven taal en  waren zeer geavanceerd in hun kennis over onder andere astronomie, wiskunde en landbouw. Hoewel deze Meso-Amerikaanse cultuur de afgelopen eeuwen is verbleekt, doen hedendaagse Maya-volkeren nog steeds mee aan traditionele praktijken en spreken ze allerlei Mayaanse talen, in een gebied dat zich uitstrekt over Belize, El Salvador, Guatemala, Honduras en Mexico.

De Maya-volkeren gebruikten hun uitgebreide natuurlijke kennis om gecompliceerde kalenders op te stellen die de banen van hemellichamen, de wisseling van de seizoenen en de tijdstippen van rituele festivals bijhielden. De belangrijkste kalender van de 260 dagen durende Tzolkin, maar Maya-experts hebben ook verwijzingen naar een raadselachtige 819 dagen durende kalender gevonden, die tientallen jaren onverklaard is gebleven.

Eerdere onderzoekers suggereerden dat de kalender de tijdspanne zou kunnen aanduiden die nodig is voor een planeet om op dezelfde plek in de lucht zichtbaar te zijn voor een waarnemer op aarde, iets dat ook wel een synodische periode heet. Dit idee sluit prima aan op de synodische periode van Mercurius, die 117 dagen duurt, wat gelijkstaat aan 819 als het met zeven vermenigvuldigd wordt, maar komt niet van de grond als de andere planeten ook in beschouwing worden genomen. 

Nu denken John Linden en Victoria Bricker, een team antropologen van Tulane University, dat ze het raadsel hebben opgelost. De onderzoekers stellen dat “als de kalenderlengte naar 20 periodes van 819 dagen wordt vergroot, er een patroon tevoorschijn komt waarin de synodische periodes van alle zichtbare planeten evenredig staan aan standplaatsen in de grotere kalender van 819 dagen,” aldus een nieuw onderzoek dat in Ancient Mesoamerica werd gepubliceerd.

“De 819 dagen durende kalender is wellicht de meest raadselachtige van alle Mayaanse kalendercyclussen, en eentje die moderne deskundigen al tientallen jaren tart,” schrijven Linden en Bricker in het onderzoek. “Ook vandaag de dag is hij niet volledig doorgrond en zijn er nog een aantal gebieden die meer onderzoek vereisen, zoals diens relatie met de synodische periodes van de planeten die zichtbaar zijn voor het blote oog.” 

“Eerder onderzoek heeft een vierdelig, op kleur gesorteerde systeem voor de kalender van 819 dagen aangetoond, waarbij elk van de kalenderposities met toenames van 819 dagen vooruit gaat in cyclussen van 4 x 819 dagen,” gaat het team verder. “Hoewel er in eerder onderzoek naar planetaire verbindingen met de telling van 819 dagen is gezocht, is het vierdelige, op kleur gesorteerde systeem te kort om goed op de synodische periodes van de zichtbare planeten aan te sluiten.”

In plaats van dat ze naar cyclussen zochten die binnen de telling van 819 dagen pasten, stelden Linden en Bricker zich de kalender voor als één cyclus in een veel grotere tijdschaal. Door deze ene eenheid van 819 dagen te vermenigvuldigen is het mogelijk om perfecte matches met de synodische periodes van de planeten te krijgen. De synodische periode van Mars, 780 dagen, staat bijvoorbeeld gelijk aan 20 keer 819, terwijl die van Jupiter met 399 dagen gelijkstaat aan 39 keer 819, enzovoorts. 

De voorgestelde kalender synchroniseert zelfs met de 260 dagen durende Tzolkin; als je 819 met 20 vermenigvuldigt krijg je 16.380 dagen, oftewel ongeveer 45 jaar. Deze periode staat gelijk aan 63 keer de kalender van 260 dagen, iets wat suggereert dat veel van deze tijdsregistrerende cyclussen met elkaar geïntegreerd waren. 

Het nieuwe onderzoek geeft een bevredigende oplossing voor de vreemde 819 dagen durende kalender, maar het is waarschijnlijk niet het einde van het verhaal. Maya-onderzoekers blijven constant ongelooflijke details over deze rijke Meso-Amerikaanse cultuur ontdekken die onze huidige aannames op hun kop zetten. Het raadsel van deze fascinerende kalender mag dan misschien wel zijn opgelost, maar de Maya-cultuur heeft nog een hoop mysteries voor ons in petto. 

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Motherboard.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.