De onverwachte opkomst van het designercondoom

Alvast sorry voor de beeldspraak, maar condooms zijn bezig met een… cumback. Niet in de bedoelde, nuttige zin, oh nee, meer in de zin van hun culturele allure buiten de slaapkamer – dus ondanks een stijging van 23,8 procent in soa-diagnoses in Engeland tegen het einde van 2022, vergeleken met 2021. Ze duiken namelijk weer overal op in marketingmomenten. Van goodiebags bij lanceringen van het openingsfeest van Heaven by Marc Jacobs in Londen tot het Circo Populare restaurant van Big Mamma Group in 2019. Julia Fox, altijdhartstikke on trend, droeg onlangs een doorschijnend topje versierd met rubbertjes, compleet met bijpassende tas en laarzen. Op een bruiloft dit weekend hoorde ik condooms beschreven worden als de “ultieme stijve-pik-killer” maar, terwijl de aanstellers ze misschien niet cool vinden, begint de aandacht van merken voor het voorbehoedsmiddel weer flink aan te zwellen.

We weten dat de verkoop van condooms in de jaren ‘60 en ‘70 drastisch daalde met de komst van de anticonceptiepil en de opkomst van koperen en hormonale spiraaltjes. Pas met de AIDS-crisis in de jaren ‘80 werden condooms echt gemeengoed, en de eerste nationale televisiereclame in Amerika, voor Trojan, verscheen in 1991. Liefdeslatex is sindsdien door vele bedrijven luxueus gemaakt en condooms zijn zelden uit het oog verloren door marketeers. In 2018 werkte Alexander Wang samen met Trojan voor een capsulecollectie “Protect Your Wang”, compleet met gratis condooms. In 2019 verkocht Saint Laurent merkcondooms voor twee euro per stuk, gewoon omdat ze er cool en on brand uitzagen, terwijl Vetements zwarte en hot pink condooms ontwierp als uitnodiging voor hun S/S 20-show. 

Voor dit artikel wilde ik een paar van deze designercondooms kopen om te testen. Tot groot genoegen van mijn partner faalde ik grotendeels. Ze werden voor $150 (138 euro) verkocht op eBay (Vetements) of waren al lang uitverkocht en onmogelijk te vinden (Saint Laurent). De Wang Trojans lijken nu een heel vreemd relikwie met een heel, eh, gemengde boodschap, gezien de reeks beschuldigingen van seksueel overschrijdend gedrag die de ontwerper aan z’n broek heeft hangen.

Dus, zou jij een designervoorbehoedsmiddel dragen? Muzikant en Vogue U.S.-sekscolumnist Tom Rasmussen vertelde me dat hij absoluut een merkcondoom zou gebruiken. “Maar ik zou ook een merkloos condoom gebruiken,” bevestigt Tom, altijd zonder oordeel, maar toch kritisch. “Echt, wat er ook in de lade van het nachtkastje ligt, pak ik aan. Ik zou zeker niet betalen voor of op zoek gaan naar een merkcondoom, tenzij het Prada of Raf of Loewe is, misschien Westwood. Hoewel de rechtszaak als je zwanger zou raken van een merkcondoom behoorlijk lucratief zou kunnen zijn. Iets om over na te denken...”

Ik neem aan dat bescherming niet echt het punt is, of wel? En ook plezier is niet het hoofddoel. Nee, het echte doel – officieel of niet – van deze designer pikmutsjes moet zijn om zich te richten op de jonge minnaar, om die jeugdige klant aan te trekken die op het punt staat om zijn zaad te morsen, net voordat zijn banksaldo het zich kan veroorloven om duurdere dingen van het merk te kopen, zoals een tas of een schoen. Een gebrandmerkt condoom is een stap in de richting van het merk, flirten met het logo voordat je in een bed vol Loewe valt. Het is een teken, een statussymbool. 

Een van de grootste momenten in de recente op condooms gebaseerde modegeschiedenis is Diesel x Durex. Voor het geval je het gemist hebt: creatief directeur Glenn Martens stapelde 200.000 condooms op de catwalk tijdens Diesel's A/W23 show en de modellen marcheerden voorbij op een pompende soundtrack van neukgeluiden. Ze deelden dozen met de condooms uit als uitnodiging en ook gratis in Diesel-winkels wereldwijd, voordat ze een kledingsamenwerking met Durex uitbrachten. De kleding bevat Big D logo's en een knipoog naar de nu iconische slogan uit de jaren 90: “For Sucsexful Living”. Seks, hedonisme en humor zijn altijd al de pijlers geweest van de Diesel-wereld, wat misschien nog wel het best tot uiting komt in hun S/S10-campagne, waar vetgedrukte rode koppen over American Apparel-achtige, ondeugende jaren 2000-beelden letterlijk “SEKS VERKOOPT*” luidden, met daaronder de disclaimer “*Helaas verkopen we alleen spijkerbroeken”. Iconisch. 

Maar – ik vroeg het me toch af – verkoopt veilige seks eigenlijk? En zou het maken van designercondooms kunnen leiden tot meer veilige seks? “Ik denk niet dat chiquere condooms de weg naar veiligere seks zijn,” zegt Rasmussen. “Veilige seks is opgeleide seks, condoom of niet, en dat begint met onderwijs, de overheid en coole ouders. Helaas zijn de regeringen allemaal totale frigide losers, dus misschien zijn chique condooms dan toch de enige manier.”

Sommige makers van condooms nemen het heft in eigen handen en richten zich zowel op wat er in de verpakking zit als op de boodschap erachter. In 2021 lanceerde Jems in de VS een condoombedrijf met een Glossier-achtige look uit het Girlboss-tijdperk. Hun site is vegan, cruelty-free, “body-safe” en heeft een pagina gevuld met informatieve interviews met experts onder de titel “(S)expansive Education”. In 2023 kwam het nieuwe seksuele wellnessbedrijf Roam met een assortiment inclusieve condooms die passen bij de huidskleur, in donkere tot lichtbruine tinten, plus originele latex. In een gesprek met HuffPost UK zegt een woordvoerder van het merk: “Roam is opgericht om voor iedereen een einde te maken aan het stigma en de schaamte bij het winkelen voor seksproducten. Bestaande merken zijn er niet in geslaagd om te voorzien in de genuanceerde behoeften van iedereen die seksueel actief is.”

Misschien zijn het deze genuanceerde behoeften die – met de opkomst van sociale media, datingapps en gratis online porno – specifieker zijn geworden, maar nog moeilijker om in het echte leven aan te pakken. Neem de in 2023 opgerichte abonnementsdienst SEX BRAND uit het Verenigd Koninkrijk. Op hun eerste Instagram-post staat in vette oranje hoofdletters: “SEKS IS STERVENDE. WIJ ZIJN HIER OM HET TE REDDEN.” Het is goed gedocumenteerd dat we als soort momenteel minder bonken, en SEX BRAND is opgericht als direct antwoord hierop. 

Minder dan een derde van de Britten heeft één keer per week seks en een derde van de Britten is juist seksueel inactief, vertelt medeoprichter en CEO Jack Gove aan VICE. “Het meest verontrustende is,” zegt hij, “dat het eigenlijk jonge mensen zijn die deze trend aansturen.” Gove wijst op statistieken over seksloosheid onder jongeren, waaruit blijkt dat in 2008 ongeveer 8 procent van de 18- tot 29-jarigen in 12 maanden geen seks had gehad. “Een jaar later en dat is verdrievoudigd tot 23 procent”, vervolgt hij. “Dit is echt een alarmerende trend die we zien.” 

SEX BRAND reageert met een focus op plezier en een open oog voor hun merk. Condooms zijn het eerste product dat ze op de markt brengen en Gove beschrijft het als “een significant betere condoom dan al het andere op de markt”. Ze zien er gedurfd uit, met oranje verpakkingen in een kleur waarnaar je moet blijven kijken, zoals volgens hem gesprekken over seks zouden moeten zijn. “We zijn niet het merk dat terugdeinst, niet het merk dat met omslachtige woorden wil spreken. We hebben een direct en open gesprek over dit soort dingen nodig.” 

Rasmussen is het daarmee eens: “Condooms zijn vooral interessant in de homogemeenschap omdat dat stukje latex en het idee van bescherming of ‘veilige seks’ natuurlijk een sterk gepolitiseerd idee is. Het is een idee dat vaak aan homo's wordt opgedrongen op het moment dat ze uit de kast komen om, denk ik, onze seks te pathologiseren en het aantoonbaar verder in de schaduw te duwen en verder weg van klaslokalen waar het besproken zou moeten worden." 

Condooms zijn een iconisch symbool van vrijheid, maar niet zonder complexiteit. Nu de gesprekken over welzijn evolueren, vertegenwoordigen condooms niet alleen de keuze om van seks te genieten zonder je zorgen te maken over zwangerschap of de verspreiding van soa's, maar ook een voorbehoedsmiddel zonder hormonale effecten. (Wat mij betreft een groot voordeel voor de liefdeshandschoen.) “We denken dat als mensen zeggen dat ze geen condooms willen gebruiken, dat is omdat het niet goed voelt,” zegt Gove. “We hebben bewust een sexy condoom ontworpen om mensen aan te moedigen het te gebruiken.” 

Dus misschien kunnen sexy condooms ervoor zorgen dat we meer neuken. Ik zou graag willen weten hoeveel Diesel A/W 23-gangers hun aandenken daadwerkelijk hebben gebruikt. Maar ik zou zeggen dat er iets voor te zeggen is dat als het condoom eenmaal designerbrand is opgepikt en vervolgens gepost wordt in een social media-moment, het gewoon een souvenir wordt, een relikwie, een stukje verzamelbaar mode-ephemera. Niet om te gebruiken, maar om weg te gooien. Zelfs de katoenen zakjes met gratis condooms van Soho House worden eerder bewaard als coole juwelenhoudertjes dan hergebruikt voor condooms; een knipoog naar hun oorspronkelijke sexy doel, maar niet daadwerkelijk daarvoor gebruikt.

“Als een modemerk gaat samenwerken met een condoommerk, dan is dat mooi meegenomen”, zegt Gove. “Dan wordt het in mijn ogen hun verantwoordelijkheid om te gaan praten over het belang van condooms. Ik denk dat er een verantwoordelijkheid bij komt kijken die merken naar mijn mening moeten omarmen.”

Een pakje condooms in je Pradatas geeft meteen een gevoel van sexiness: Ik ben klaar om seks te hebben – en nog veilig ook. Maar doet een Prada-condoom in je Primark-tasje hetzelfde? Ik beloof dat ik op een gegeven moment niet meer naar Sex and the City zal verwijzen (ik heb tegenwoordig andere interesses), maar ik moet weer denken aan de scène in de diep beledigende tweede film waarin Samantha haar condooms midden in de souk laat vallen... “Condooms, condooms,” schreeuwt ze. “IK HEB SEKS JA.” (Oh god, deze film is zo slecht.) Maar misschien is dat ook wel wat deze merken doen. Misschien proberen ze ons te vertellen dat van alle restaurants die Big Mamma bezit, Circo Populare de Samantha van de groep is. 

De volgende keer dat een merk je een promotionele penissok geeft, is het niet meer dan dat – een sekssymbool. Maar misschien is het dan aan jou om hem mee naar huis te nemen, aan de slag te gaan en hem daadwerkelijk te gebruiken als wat het is: een belangrijk item voor het behoud van lichamelijk genot.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op VICE US.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.