Onderzoekers waarschuwen voor buitenaardse hacks

We leven in het jaar 2050. De aarde heeft haar eerste interstellaire transmissie van een buitenaardse intelligentie ontvangen. Terwijl het nieuws zowel onrust als opwinding veroorzaakt, is een groep wetenschappers, taal- en wiskundigen druk bezig om de boodschap te ontcijferen. Op het moment dat de code is gekraakt, breekt er chaos uit. Alle autonome voertuigen in de wereld beginnen tegelijk te crashen, computers worden op grote schaal versleuteld, het elektriciteitsnet wordt offline gehaald en niemand kan iets kopen met Bitcoin (dat op onverklaarbare wijze de wereldwijze valuta werd).

Dit klinkt als een filmscript, maar twee astrofysici hebben het onderwerp legitiem aangehaald. In een artikel dat is gepost door arXiv wordt de mogelijkheid van een buitenaardse hack besproken. De onderzoekers waarschuwen voor de gevaren van kwaadwillende buitenaardse berichten, maar beweren uiteindelijk dat het voordeel van de zoekopdracht aanzienlijk opweegt tegen het risico dat het met zich meebrengt.

De zoektocht naar buitenaardse intelligentie (SETI) is verdeeld in twee hoofdactiviteiten: het luisteren naar een buitenaards signaal en het verzenden van een signaal naar buitenaardse wezens. De poging om berichten naar buitenaards leven te sturen (METI) is al door velen in de SETI-gemeenschap bekritiseerd. Dit kan volgens hen leiden tot ofwel een dwaze boodschap of een existentiële dreiging. We weten namelijk niet of de buitenaardse wezens (die onze oproep zouden kunnen beantwoorden) vriendelijk zijn of dat er een kans is dat we een interstellair roofdier op bezoek vragen.

Michael Hippke en John Learned, astrofysici bij de Sonneberg Observatory en de Universiteit van Hawaii, hebben gesuggereerd dat het luisteren naar een buitenaardse boodschap ook vernietiging kan uitlokken.

Volgens een van de scenario's die de onderzoekers voor ogen hebben, krijgt de aarde een dreigement met de boodschap: “We maken morgen een supernova van je zon.” In dit scenario maakt het niet uit of de buitenaardse wezens wel of niet het vermogen hebben om dit te kunnen. Het zal overal paniek veroorzaken.

In een ander scenario sturen de aliens kwaadaardige code die zich via het Internet verspreidt. Deze code zal verwoesting aanrichten. Dit punt is omstreden. Seth Shostak, senior astronoom bij SETI Institute, beargumenteerde dat het onwaarschijnlijk is dat zo’n buitenaardse code automatisch op een computer wordt uitgevoerd - door de manier waarop inkomende signalen worden verwerkt in observatoria. Toch beweren Hippke en Learned dat er scenario’s zijn waarin de code wel kan worden uitgevoerd. Bijvoorbeeld als de gegevens in het bericht zijn gecomprimeerd om de transmissiesnelheid te verhogen. Dan zou het bijna onmogelijk zijn om de decompressie-stappen handmatig, zonder de hulp van een computer, uit te voeren.

Het nadeel is dat zo’n bericht schadelijke code kan bevatten die de computer kan besmetten. In de vroege jaren 2000, stelde een SETI onderzoeker daarom voor om berichten op deze air-gapped computers te decoderen. (Dit is een netwerk beveiligingsmaatregel die wordt gebruikt om ervoor te zorgen dat een beveiligd computernetwerk fysiek wordt geïsoleerd van onbeveiligde netwerken, zoals het Internet.)

Hippke en Learned zeggen dat deze maatregel onvoldoende bescherming geeft. Het isoleren van een computer werkt misschien als het bericht op één locatie wordt ontvangen, maar de kans is groot dat het op meerdere observatoria wordt ontvangen of zelfs wordt opgepikt door amateurradio-astronomen. Deze zullen niet in staat zijn om het bericht in quarantaine te plaatsen.

In een ander scenario dat Hippke en Learned aansnijden, bevat het buitenaardse bericht een kop die zegt: “Wij zijn vrienden. De galactische bibliotheek is toegevoegd. Het is in de vorm van een kunstmatige intelligentie die uw taal snel leert en uw vragen zal beantwoorden. U kunt de code uitvoeren volgens deze instructies…” De onderzoekers veronderstellen hier dat het isoleren van de machine de grootste zorg is. Bijvoorbeeld door de computer naar de maan te laten vliegen en deze met explosieven te bekabelen, zodat het experiment op elk moment kan worden beëindigd.

Het probleem is dat, zoals sommige AI-onderzoekers menen, het perfect isoleren van een voldoende geavanceerde AI bijna onmogelijk is. Zo’n AI zou menselijke ontvoerders kunnen overtuigen om hem te bevrijden. Een buitenaardse, geïsoleerde AI biedt dan misschien wel een remedie tegen kanker aan in ruil voor een toename van 10 procent in zijn rekenkracht.

Hoewel het rationeel kan zijn om een handel met deze buitenaardse AI aan te gaan, gaan de onderzoekers na wat de consequenties kunnen zijn - als zo’n remedie tegen kanker bijvoorbeeld een blauwdruk van een leger van nanobots met zich meebrengt. In een soort omgekeerd-contact-scenario schetsen de onderzoekers een situatie waarin de machine beschrijvingen kwaadaardig blijken te zijn. Misschien bouwen mensen deze kanker-hardende nanobots en ze zijn eigenlijk geprogrammeerd om de aarde van bepaalde vitale hulpbronnen uit te putten.

De scenario's die door de onderzoekers worden aangeboden staan nog ver van ons af, maar zijn de moeite waard serieus te nemen in het geval dat we ooit contact maken met een buitenaardse intelligentie. Toch is dit niet per se een reden van zo’n bericht niet te openen.

“Ons belangrijkste argument is dat zo’n bericht niet met zekerheid kan worden ontsmet,” concluderen Hippke en Learned in hun paper. “Al met al denken we dat het risico erg klein is (maar niet nul) en dat het potentiële voordeel erg groot is, dus moedigen we vooral aan om een binnenkomend bericht te lezen.”

Dit artikel verscheen eerder op Motherboard US.