Onze Melkweg is een stuk minder eenzaam dan we dachten

De Melkweg is niet zo eenzaam als we dachten. Ons plekje in het heelal is deel van een gigantisch supercluster van sterrenstelsels genaamd Laniakea. Dit is de uitkomst van nieuwe data verzameld door de National Science Foundation met behulp van de Green Bank Telescope (GBT).

De grootste structuren in ons universum vormen een enorm netwerk van clusters, draden en superclusters van sterrenstelsels die de kosmische leegte vullen. Maar tot nu toe waren astronomen niet in staat om een gedetailleerde kaart te maken van de structuren in ons eigen sterrenstelsel.

Aan de hand van nieuwe data blijkt nu dat onze Melkweg zich huisvest aan de buitenkant van het Laniakea supercluster. Laniakea, wat "immense hemel" betekent in Hawaïaans, is een supercluster met een diameter van 500 miljoen lichtjaar. Het bevat een massa van honderd miljoen miljard zonnen verspreidt over 100.000 sterrenstelsels.

In het kort, onze Melkweg is maar een tandwiel in een enorm uurwerk. Maar de data gaat nog verder: de ontdekking heeft ons geholpen om de grenzen van onze galactische buurt af te bakenen en voorheen onbekende verbanden te leggen tussen sterrenstelselclusters in ons deel van het universum.

"We hebben eindelijk de contouren kunnen vast stellen van het supercluster van sterrenstelsels dat we ons huis noemen," zei Brent Tully, hoofdonderzoeker en astroloog aan de Universiteit van Hawaï in Manoa. "Deze ontdekking is vergelijkbaar met de ontdekking dat je geboortestad deel is van een veel groter land dat grenst aan andere landen".

Deze recente ontdekking heeft ook geholpen om de locatie van de zogenaamde 'Great Attractor' vast te stellen. Dit is een brandpunt van zwaartekracht in de ruimte dat de beweging van sterrenstelsels in ons cluster beïnvloedt. De 'Great Attractor' reikt door het hele Laniakea supercluster.

"De observaties die gemaakt zijn met de Green Bank Telescope hebben een sleutelrol gespeeld in het onderzoek dat geleidt heeft tot een nieuw begrip van de grenzen en relaties tussen een aantal super clusters," zei Tully. De bevindingen van het team zijn deze week gepubliceerd in Nature.

Superclusterstructuren zijn enkel zichtbaar met spectroscopische meting van het universum en ontstaan waarschijnlijk door instabiliteit van zwaartekracht. Alle groepen en clusters zijn verbonden door een web van draden, of "bruggen" van donkere materie die de sterrenstelsel bijeenhoudt.

Maar juist het bestaan van deze 'verbindingsdraden' maakt het enorm moeilijk om precies te zeggen waar het ene sterrenstelsel ophoudt en de andere begint. Kaarten maken op kosmische schaal is dan ook zeer lastig.

Maar waarom besteden mensen in de eerste plaats hun tijd aan een kaart van kosmische superstructuren? Nou, een gedetailleerde kaart kan de grote structuren die om onze eigen Melkweg heen liggen onthullen, iets wat onmogelijk is om te observeren voor systemen die ver van de Aarde afliggen.

Een meer gedetailleerde kaart is daarnaast essentieel om kosmische parameters vast te stellen, zoals de dichtheid van donkere materie, die volgens sterrenkundigen de acceleratie van de uiteenzetting van het universum veroorzaakt. Het helpt ons ook om te begrijpen hoe sterrenstelsels zijn gevormd en zich hebben ontwikkeld.

Er zijn een aantal manieren waarop astronomen de verdeling van sterrenstelsels kunnen onderzoeken. Ze kunnen kijken naar de roodverschuiving van het licht van sterrenstelsel, of ze kunnen kijken hoe hun beweging wordt beïnvloedt door externe gravitatie krachten.

De laatste methode hebben astronomen gebruikt in hun onderzoek. Net zoals een maan beïnvloedt wordt door zowel haar moeder planeet en de andere manen, wordt een sterrenstelsel gelegen tussen enorme structuren ook beïnvloedt door de zwaartekracht in de omgeving. Dit kan gebruikt worden om hun grenzen af te bakenen op een kaart

Dit is wat astronomen hebben gedaan met behulp van de GBT en een aantal andere radiotelescopen. Ze hebben hiermee succesvol de snelheden van het sterrenstelsel door ons universum in kaart gebracht en hiermee de regio in de ruimte waar elk supercluster domineert, weten af te bakenen. Dit betekent dat ze de grenzen van sterrenstelsels in onze kosmische wijk hebben vastgesteld.

Het uiteindelijke doel van het team is om de snelheid van de sterrenstelsels die onze lokale groep vormen in kaart te brengen. Op die manier hopen ze een beter idee te krijgen over onze planeet en haar plekje in het oneindige universum.