'Bart De Memer' is de Instagram-burgemeester van Antwerpen

Bijna 98.000 volgers heeft ‘Memes Van ‘t Stad’ intussen. Het meme-account - ook bekend als 'Bart De Memer' - is razend populair op Instagram en ver daarbuiten. De memes gaan over het dagelijkse leven in Antwerpen en haar inwoners, maar ook de politiek moet eraan geloven. Van Dries Van Langenhove tot Sihame El Kaouakibi, Bart De Memer neemt werkelijk alles en iedereen op de hak. Zijn identiteit is een goed bewaard geheim, en dat wil ie ook graag zo houden.

VICE: Dag ‘Bart’, waarom wil je anoniem blijven?
Bart: Veel mensen vragen mij waarom, maar ik wil het gewoon niet. Privacy is iets heel moois. Ik hou van rust. Ik wil geen selfies nemen op straat. Hoe ik nu leef is prima, ik ben gelukkig zo.

Ik wil je wel vertellen dat ik een geboren en getogen Antwerpenaar ben, opgegroeid in Berchem. Dat weten de trouwe volgers van mijn account ook.

Hoe zou je jezelf met een cliché omschrijven?
Als een “makaqué”: de chique variant van een racistisch woord dat Flamands gebruiken om te verwijzen naar Belgen van Marokkaanse origine.

Hoe is het account ontstaan?
Ik zat in een shishabar op 't Zuid. Het publiek van die shishabar was heel divers. Ik dacht: mooi, heel Antwerpen is hier vertegenwoordigd. Al deze mensen hebben één ding gemeenschappelijk: het zijn Antwerpenaren. Diezelfde avond heb ik het account aangemaakt. Mijn vrienden zeiden al een tijdje dat ik iets moest doen met mijn memes. Het pseudoniem ‘Bart De Memer’ sprak voor zich en ook de bio ‘ons vakmemeschap drink je met verstand’ was erbij vanaf het begin. Er was totaal geen plan, alles was pure improvisatie. Da’s nog altijd zo, trouwens. Mensen vragen mij soms hoe ik het zie over zoveel jaar. Weet ik veel?

Volg je veel andere Vlaamse meme-accounts?
Ik volg de Amerikaanse meme-cultuur op de voet, maar Vlaamse meme-pagina's eigenlijk niet echt. Ik kom alleen maar van die rechtse, Vlaamse, Guldensporenslag-memes tegen. ‘t Is logisch dat ik mij daar niet in kan vinden. Humor heeft altijd een doelgroep. Ik wil memes maken voor drerries zoals ik. Het is een gat in de markt.

Hoeveel uur per dag ben je ermee bezig?
Dat varieert van dag tot dag. Een meme maken duurt ongeveer een halfuurtje. Ik post er vier per dag, op vaste tijdstippen: om zes, zeven, acht en negen uur ‘s avonds. Om tien uur zet ik m’n meldingen af. Teveel met je gsm bezig zijn disconnects you.

Waar haal je je inspiratie?
Memes maken is een manier van denken, een state of mind. Ze komen gewoon in me op. Als er iets zot gebeurt, maak ik in mijn hoofd twintig memes op een minuut.

We zijn bezig aan de 41ste week van de lockdown, dus soms moet ik wat harder op zoek naar inspiratie. Ik probeer nooit materiaal te hergebruiken. Behalve de ramadan en de ‘ook geen water?’-meme. Maar die jaarlijkse herhaling is ook een deel van de grap. 

Ik zoek de perfecte mix tussen actualiteit, dagelijkse gebeurtenissen en ervaringen uit m’n kindertijd. Ik maak veel content over onze schooltijd, terwijl ik al lang niet meer op de schoolbanken zit. Memes over de schooltijd zijn blijkbaar universeel. Ze zijn herkenbaar voor iedereen. 

Maak jij al die memes echt alleen?
Ja, 95% komt van mij. De andere 5% zijn inzendingen - mensen die mij memes via DM sturen, bijvoorbeeld. Als er echt iets goed bij zit dan post ik die.

Het is een kwestie van perspectief, van jezelf in andermans schoenen te plaatsen. Niet alle memes verraden dat ik bruin ben. Ik kan mij goed inleven in mensen. Via mijn account kan ik al m’n persoonlijkheden laten schitteren.

Steel je vaak memes?
Nee. Maar dan nog, memes stelen is de essentie van de meme-cultuur. Ik ga nooit actief op zoek naar memes om te stelen, maar soms krijg ik er toegestuurd via DM en dan post ik die. Mijn memes worden constant gestolen, ik ga daar niet over wenen. Memes zijn van iedereen, ik heb de regels niet bedacht. 

Verdien je geld met je account? Krijg je veel aanbiedingen?
Ja. Vaak voor lokale snackbars, die promoot ik dan via stories. Er zijn ook al andere samenwerkingen geweest, met het museum MAS en streamingdienst Streamz bijvoorbeeld. Maar ik probeer dat te beperken en het subtiel aan te pakken, het moet grappig blijven. Over veel geld gaat dat niet hoor, ‘t is gewoon een leuke extra.

Krijg je soms rare requests?
Ik word heel vaak op date gevraagd, maar ik heb zoiets van ‘laat mij gerust, ik wil gewoon memes posten’. Ze willen toch alleen maar op date omdat ik bijna 100.000 volgers heb. Mijn credo is om nooit bevriend te worden met mensen die ik via mijn account heb leren kennen.

Waarom lach je zo graag met alles en iedereen?
Telkens wanneer ik een grap drop over een bepaalde bevolkingsgroep, krijg ik berichten van die mensen. “Dat is helemaal waar!”. Mensen bashen vaak op elkaars verschillen, maar die verschillen maken het juist interessant.

Er is geen betere integratie dan de memes van 't stad. Vlaams Belang kan zo luid roepen als ze willen, als je een beetje nadenkt weet je ook dat hun programma onuitvoerbaar is. Hoe je het ook draait of keert, we zitten sowieso met elkaar opgescheept. Dan kunnen we maar beter met elkaar lachen.

Krijg je veel haatberichten?
Ja. Maar ik zie dat meer als een vorm van onwetendheid. Vaak weten mensen niet beter en snappen ze het gewoon niet. Ze volgen de pagina niet of nog niet lang, dus ze hebben de context niet mee. Het personage Bart De Memer is ook enorm geëvolueerd: de humor is nu meer gepolijst dan in het begin.

Heb je een voorbeeld?
Het racistische woord ‘makak’ gebruik ik niet meer, terwijl ik dat vroeger volop deed. Ik ga nu ook minder hard op bevolkingsgroepen. Ik probeer binnen bepaalde grenzen te ageren.

Een jaar geleden waren mijn memes nog veel groffer. Maar omdat mijn account nu veel groter is, moet ik meer opletten. Je zit met Instagram-guidelines en een account met 96.000 volgers: ik dubbelcheck alles.

Vind je dat erg?
Nee. Tijden veranderen en ‘t is goed om aan zelfreflectie te doen. Alex Agnew bijvoorbeeld, die gebruikte vroeger ook het n-woord als mop. Ik vond dat altijd kei grappig, maar nu ben ik blij dat hij daarvan is afgestapt.

Wil jij ook iets vertellen met je memes?
Soms wil je een maatschappelijke kwestie aankaarten, soms wil je gewoon lachen. Comedy is vaak een inhoudelijke boodschap in een humoristisch jasje. Je moet er dus over nadenken. Als er belangrijke maatschappelijke kwesties zijn die ik kan aankaarten, dan zal ik dat doen. Racisme en politiegeweld zijn daar een goed voorbeeld van.

Ik krijg ook veel positieve feedback van politieagenten. Op mijn memes over racisme bij de politie reageren ze “dat is zo waar!". Humor helpt om een conversatie op gang te brengen over moeilijke onderwerpen.

Laatste vraag: wat is je favoriete snackbar en welke saus?
Snack Alla Turka in Berchem. Looksaus.

Volg Memes Van ‘t Stad op Instagram.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.