Ik kapte met ‘Middle-earth: Shadow of War’ omdat ik de ork-slavernij niet trok

Middle-earth: Shadow of War is geweldig. Middle-earth: Shadow of War is verschrikkelijk. Horza the Dead heeft me dat geleerd. Ik houd van hem en ik hoop dat ik de kracht heb om hem vrij te laten om hem wat welverdiende rust te geven.

De nieuwste game van ontwikkelaar Monolith Productions speelt zich af in het universum van The Lord of the Rings. Je speelt het spel als Talion, een dode Ranger die weer tot leven gebracht is en wordt achtervolgd door Celebrimbor, de elf die de One Ring heeft gesmeed. Ze haten Sauron allebei en reizen kriskras door Mordor om zijn soldaten te vermoorden en een leger van orks op te bouwen om hem te verslaan. Het is een geweldig spel dat goed in elkaar zit, maar het tofste aan het spel is om een leger van orks als slaven te houden en daar vijanden mee te verslaan.

Deze orks zijn niet typisch NPC-kanonnenvoer. Ze hebben een verleden, passies en onderlinge conflicten. Ze zijn zo goed gemaakt dat ik heel ongemakkelijk word als ik het spel speel. De helden behandelen ze vreselijk. De Wraith en de Ranger misbruiken en slachten orks af om hun zwakke geesten te domineren.

En elke actie heeft gevolgen. De orks onthouden dingen, koesteren wrok, en reageren op jouw leiderschap. In de meeste games zou dit leuk zijn, maar in Shadow of War zijn de AI en de persoonlijkheden van de orks zo levensecht dat het ook een emotionele last is. Ik meen het. Ik voel me slecht over hoe Talion – en daardoor ikzelf – de orks behandelt.

Ik ontmoette Horza the Dead enkele uren nadat ik het spel begon in Cirith Ungol. Hij was gewoon een ork: hij klampte me aan op straat en zei tegen me dat hij niet dood kon gaan, en hoe vaak ik hem ook zou vermoorden, hij altijd weer zou terugkomen. Hij was bleek en er liepen zwarte aderen over zijn gezicht. Hij had zijn helm versierd met de botten van zijn vijanden als een morbide galea. Ik vond hem fantastisch, en toen vermoordde ik hem.

Ik wilde hem in mijn leger, maar dit was voordat ik had geleerd hoe ik orks aan mijn wil moest onderwerpen, dus ik slachtte hem af in de hoop dat hij inderdaad weer terug zou komen. Dat deed hij. Uren later vond hij me, in de weelderige bossen van Núrn.

Hij vond mij. Ik zat verstopt in een struik en daar was hij ineens. Hij riep zijn mede-orks, zei dat hij mensenvlees rook en trok me uit mijn schuilplek. Nadat hij me op de grond had gesmeten, zei hij dat hij ouder was dan de grond waarop ik lag en vertelde me (nogmaals) dat hij niet dood kon gaan. Prima. Ik sloeg op hem in, brak zijn wil en maakte hem mijn persoonlijke lijfwacht. Later stierf hij weer, toen hij me in een veldslag probeerde te beschermen. En natuurlijk kwam hij weer tot leven.

Ik was bezig met een nieuwe quest toen hij me weer vond. Hij was niet de orc waar ik verliefd op was geworden, maar een wrak. Zijn lichaam zat onder de littekens van alle keren dat hij dood was gegaan, zijn bottengalea was weg en in plaats daarvan droeg hij een ijzeren masker dat zijn kapotte gelaat benadrukte. Er zaten hechtingen op de plekken waar hij zijn ledematen in de strijd was verloren – iemand had hem weer aan elkaar genaaid.

Hij was woedend op me omdat ik hem had achtergelaten, omdat ik hem had gedwongen om te vechten en te sterven, omdat ik hem had misbruikt. We vochten, ik won en ik probeerde hem weer aan mijn wil te onderwerpen, maar hij verzette zich. Dus ik doodde hem opnieuw. Hij vond me een paar uren later weer. Deze ondode ork zou me niet alleen laten. Gelukkig kon ik deze keer zijn geest wel weer domineren, maar Horza was te krachtig geworden. In Shadow of War kan de speler alleen orks domineren die hetzelfde of een lager level hebben, maar alle strijd en dood had Horza zo sterk gemaakt dat ik hem niet meer kon controleren.

Het spel staat je gelukkig toe om de orks te vernederen om hun niveau naar beneden te halen en ze volgzamer te maken. Ik drukte op de knop om Horza te vernederen en zijn geest brak alweer. Hij schreeuwde het uit van de pijn en brabbelde steeds weer opnieuw: "Wanneer krijg ik rust?" Opnieuw en opnieuw en opnieuw.

Ik volgde hem door de bossen van Núrn en vond hem in de buurt van een klif, terwijl hij op verschillende intonaties nog steeds in zichzelf mompelde: "Wanneer krijg ik rust?" Hij smeekte, hij bedelde, hij vroeg het zichzelf af. Ik trok hem dichterbij, domineerde zijn verzwakte geest, stopte hem in mijn stal vol met orks, en sloot het spel onmiddellijk af.

Sindsdien heb ik het spel niet meer gespeeld. Ik krijg Horza the Dead niet meer uit mijn

Middle-earth: Shadow of War is zo goed dat het verschrikkelijk is. Horza the Dead was een trotse en onsterfelijke ork, een ondood monster dat me door heel Mordor volgde en me urenlang vergezelde. Nu bidt hij voor een dood die nooit zal komen. Het doet me pijn. Deze game is enorm en ook al heb ik al een aantal uur gespeeld, ben ik nog maar aan het begin. Er zullen meer ork-tragedies volgen.

Dit is niet het eerste spel dat spelers een groep soldaten of volgelingen geeft. In de X-COM-serie zijn die soldaten een stel aardappelzakken. De speler projecteert hun persoonlijkheid op ze. Ze blijven dood als ze sterven, en je bent verdrietig als je iemand verliest, maar daarna haal je je schouders op en ga je door. In de Mass Effect-serie ontwikkelen spelers relaties met de NPC's, soms gaan ze dood en soms is dat jouw schuld, maar het staat verder van je af.

Het andere probleem is dat de NPC's van Mass Effect en X-COM helden, soldaten en collega's zijn. Er is een kameraadschap tussen ze en de speler. De orks in Shadow of War zijn slaven: de speler ontvoert ze en gebruikt magie om hun vrije wil te vernietigen – ze hebben geen keuze. Dat zou nog enigszins oké zijn, maar Talion behandelt ze daarna ook nog eens als vuilnis.

Hij en zijn metgezel praten over de orks alsof ze broedmerries en renpaarden zijn. Ze vergelijken hun verschillende eigenschappen, bespreken wat een goede slaaf – ik bedoel soldaat – maakt, en maken de cultuur van de orks constant zwart. Ik weet wel dat het orks zijn – ze eten mensen, veroorzaken chaos en vermoorden elkaar, maar dat weerhoudt me er niet van om met ze mee te leven.

Shadow of War heeft veel moeite gedaan om de speler zich zorgen te laten maken over de orks. De slogan is ook "Nothing Will Be Forgotten" en de live action-reclames laten orks zien die jaren nadat de speler is gestopt met spelen nog steeds om hem of haar geven, of juist wrok koesteren. Ik weet dat het een spel is, dat orks niet echt zijn, maar ik voel me er ongemakkelijk bij. Als we mensen zoals Elon Musk en bedrijven als Google moeten geloven, zijn door mensen gemaakte AI-systemen, over niet al te lang moeilijk te onderscheiden van echte mensen van vlees en bloed. Zullen we die behandelen zoals Talion orks behandelt?

Gaan we ze behandelen als speelgoed en zien als vermaak? Sciencefiction waarschuwt ons al jaren dat hoe wij met robots en kunstmatige intelligentie omgaan uiteindelijk slecht kan uitpakken. Ik denk daar elke keer aan, als ik weer eens een ork heb verwond of vernederd en hij naar me toe rent, me aanstaart en mijn leven bedreigt.