Een prachtige gifjes-gids over de geboorte van de personal computer

Fotograaf James Ball (ook bekend als Docubyte) weet wat een computer is. Hij heeft een groot deel van zijn carrière besteed aan het fotograferen van de machines van weleer, van de gigantische mainframes uit de jaren 50 en 60, tot aan de eerste lading personal computers aan het einde van de jaren 70 en 80. Toen hij Apples iPad-advertentie zag, waarin een jong meisje op haar tablet zit te typen en de vraag “Wat is een computer?” stelt, was hij getriggerd.

“Ik ben niet een of andere oude technofoob en ik snap het hele post-computer cloud/apparaat blah blah ding,” vertelde Ball aan Motherboard via een mail. “Maar ik wilde een oude Mac vinden en zeggen: ‘Hey! Herken je dit? Dit is een computer.’ Het tijdperk van lelijke beige dozen en onhandig klikkende toetsenborden is voor mij en andere mensen hét tijdperk van de computer.”

Om die machines te eren, heeft Ball een serie loeischerpe gifs gemaakt van het begintijdperk van de personal computer. Hij noemt zijn project ‘I Am a Computer: Icons of Beige.’

“Ik denk dat het ontwerp van deze machines zo van die tijd is, zo charmant in al hun verouderdheid, en bijna mensachtig in sommige gevallen dat ik ze… een beetje leven wilde inademen,” zei Ball. “Ik ben ook dol op beige. Niets is meer beige! Het is zo’n coole kleur.”

Om de machines opnieuw tot leven te brengen, fotografeerde Ball ze in het National Museum of Computing in Bletchley Park in Engeland. Hij gebruikte de foto’s als basis voor z’n gifjes waarop de machines hun eigen naam op het scherm typen. Dus trakteer je ogen op een visueel feestmaal van oude computerbakken die in een modern jasje zijn gestoken.

De oudste machine uit de serie, de Wang 2200, stamt uit 1973. Hij was klein genoeg om op een bureau te passen, maar hij werd een paar jaar voor de uitvinding van de microprocessors gemaakt. Met zijn geïntegreerde ontwerp en beige kleuren was de Wang 2200 het begin van de toekomst.

De iconische ADM-3A was een compacte video-terminal die in 1974 werd uitgebracht. Hij was populair bij vroege personal-computerbouwers, omdat-ie nogal goedkoop was: 850 euro als je ‘m zelf in elkaar zette en 1000 euro voor de versie die al helemaal af was. Ondanks dat dat ding ontworpen was als domme terminal – een client-machine die samen met een krachtiger mainframe moest samenwerken – was de ADM-3A een enorm financieel succes.

We herinneren ons de Hazeltine dankzij de Duitse elektronischemuziekpioniers Kraftwerk. Zij gebruikten het apparaat op de cover van hun album Computer World uit 1981. De Hazeltine 1500 was een geavanceerde video- en beeldschermterminal waar je zelf op kon programmeren.

De Apple II was een van de eerste succesvolle massageproduceerde microcomputers en was ontworpen door Steve Wozniak en Steve Jobs in 1977. De computer was een volledig functionerende computer, een “buitengewone computer voor gewone mensen,” aldus advertenties. Hij werd geproduceerd tot 1993 (in geüpdate versies) en zorgde ervoor dat Apple hét computerbedrijf van de late jaren 80 en de vroege jaren 90 werd.

Iedereen herinnert zich de 9845 dankzij WarGames, de film uit 1983 waarin een jonge Matthew Broderick als een hacker een thermonucleaire wereldoorlog probeert te voorkomen. De Hewlett Packard (HP) 9845 was een van de eerste desktopcomputers in 1980 en hij was uitgerust met een kleurenscherm en een lichtpen voor ontwerp- en illustratiewerk. De grafische mogelijkheden waren op het witte doek te zien als de kleurrijke computerbeelden in de iconische war room in WarGames.

De 6100, een van de meest ongewone en futuristische ontwerpen uit de serie, is door de Nederlandse industriële studio Vos ontworpen voor computerfabrikant Holborn. De opvallende periscoopmonitor steekt uit de console en is de meest gedenkwaardig aan de hele machine. Holborn produceerde slechts 200 computers en ze kosten meer dan 8000 euro per stuk. De pc’s van IBM waren veel goedkoper en de mislukking van de 6100 leidde in 1983 tot het faillissement van Holborn.

De IBM 5150, of kortweg de IBM PC, debuteerde in 1981. Het publiek kon niet wachten op de eerste stap van Big Blue op de betaalbare-pc-markt. De Apple II was in die tijd de enige concurrentie en de pc van IBM was een enorm succes. Het bedrijf standaardiseerde zijn hardware- en softwareplatform en opende de deuren voor externe fabrikanten om hun eigen onderdelen voor de machine te maken.

Niemand herinnert zich dit slechte computertje dat slechts twee weken voor zijn meer succesvolle broer, de 5150, uitkwam. De Datamaster was IBM’s Lisa – een dure machine die tegelijk met haar succesvolle zusje door het hetzelfde bedrijf werd ontwikkeld.

De Lisa was zijn tijd ver vooruit. Voordat Apple hem uit het project trapte, vernoemde Steve Jobs het systeem naar zijn dochter. Lisa was de eerste commerciële computer met een grafische gebruikersinterface. Het apparaat werd geleverd met een muis om door menuutje te navigeren en grafisch was dat ding nogal indrukwekkend. Het apparaat kostte 8500 euro. Ondanks dat het apparaat enorm innoverend was, was het nogal een flop, omdat hij zo duur was en er veel te weinig software voor was.

De iconische Mac was een ander product van Jobs. Hij onthulde het met veel bombarie in 1984. De Mac was ook een computer met een muis en een GUI, maar verkocht veel beter dan de Lisa. Dit was ook de eerste machine in de klassieke kleur Apple Beige – niet helemaal wit, maar ook niet helemaal bruin.

De nogal retro Intofon 400 was een basisterminal met een z80-processor. Het bedrijf is maar een kleine voetnoot in de geschiedenis van de computer. Ze begonnen in de jaren 70 met het maken van dataverwerkingssystemen. De hoekige vormen van het 400-model zijn aanzienlijk anders dan z’n curvy voorgangers, een duidelijke herinnering aan de designtrends van de periode.

Volg Motherboard op Facebook en Twitter.