Al het leven in de zee stikt in een gebied zo groot als half Nederland

Het leven in de zee is aan het stikken in een "dode zone" in de Golf van Mexico die groter is dan half Nederland – de grootste dode zone die ooit op Aarde gemeten is.

Volgens nieuw onderzoek verkeert meer dan 22.700 vierkante kilometer in een hypoxische staat. Dat betekent dat het water zo weinig zuurstof bevat, dat het leven in de zee kleiner en minder vruchtbaar wordt, of moet migreren omdat er niet genoeg zuurstof is voor respiratie. Je weet wel, ademhalen.

Hoewel deze dode zone van nature ieder seizoen voorkomt, is het nog nooit zo erg geweest.

Ik sprak met Nancy Rabalais, die het onderzoek naar het dode gebied leidde. Ze zei dat zelfs vanaf haar onderzoeksschip de symptomen van het zuurstoftekort voor het zeeleven merkbaar waren.

"Toen we op het schip waren en het zuurstofgehalte in het diepe gedeelte erg laag was, zagen we dieren aan het oppervlakte zwemmen die je daar normaal gesproken niet ziet, zoals krabben, alen en garnalen," zei ze. "Dat betekent dat er gewoon niet genoeg zuurstof op de bodem is. We zagen veel van dat gedrag."

Waarom is het dit jaar zo erg? Onderzoek wijst uit dat het aan de vleesindustrie zou kunnen liggen.

A Mighty Earth, een project van de non-profitorganisatie Center for International Policy, onderzocht data van de Amerikaanse milieubescherming en de US Geological Survey (USGA). Daar kwam uit dat vervuiling door Tyson Foods en vleesverwerkingsfabrieken langs het stroomgebied van de rivier de Mississippi de grootste veroorzakers zijn van de dode zone in de Golf van Mexico. Tyson Foods is een van de bedrijven die McDonald's van vlees voorziet.

De Mississippi mondt uit in de Golf van Mexico. Alle vervuiling van de rivier door mest, voedsel- en vleesverwerkingsfabrieken en andere narigheid die de mens veroorzaakt, stroomt daarom rechtstreeks de Golf in. Een overschot aan stikstof veroorzaakt algenbloei, de snelle toename van algen in een bepaald gebied. Als de algen doodgaan, verbruikt de ontbinding zuurstof uit het water. Dit veroorzaakt hypoxie.

Voor een stukje context: er wordt geschat dat in 2017 alleen al 165.000 ton nitraat, een van de belangrijkste bronnen van stikstof, in de Golf van Mexico terecht is gekomen volgens de USGA.

We weten al decennia dat menselijk handelen dode zones laat groeien en ecosystemen in de oceaan bedreigt. De Amerikaanse economie is ook afhankelijk van een goed gedijend ecosysteem in de Golf van Mexico. De shaal- en schelpdierenindustrie haalt alleen al in de Golfregio jaarlijks bijna $40 miljard binnen.

Ik sprak per mail met woordvoerder van Tyson Foods Caroline Ahn en vroeg haar over het onderzoek van Mighty Earth waar het Tyson Foods betrof. Zij kwam met een verklaring.

"We zijn het niet eens met de manier waarop Mighty Earth ons bedrijf neerzet, maar we delen hun overtuiging van het belang van het beschermen van het milieu," zei ze. "Daarom maken we onze inspanningen voor het milieu volledig openbaar en hebben we onlangs aangekondigd dat we samenwerken met het World Resources Institute om onze impact op het milieu te verbeteren."

Rabalais wees me er ondertussen op dat andere waterlichamen die met de Mississippi verbonden zijn ook te kampen hebben met hoge nitraatgehaltes en algenbloei. Dit zijn allebei gevolgen van kunstmestvervuiling. "Het is niet alleen een probleem voor de Golf," zei ze. "Het zijn heel veel problemen vanaf de bron van de Mississippi tot aan de Golf van Mexico."

De Amerikaanse overheid houdt de dode zone in de Golf van Mexico al sinds 1985 in de gaten, met als doel om het gebied kleiner dan 5000 vierkante kilometer te krijgen. Dat doel werd een keer gehaald, in 2001. Het jaar daarna had het gebied ineens een afmeting van 22.000 vierkante kilometer, tot dit jaar het op een na grootste dode gebied.

Rabalais zei dat er afnames zijn geweest in de overvloed en biodiversiteit van het leven in de noordelijke Golf van Mexico, maar het is onduidelijk of deze effecten permanent zijn.

"Mensen die duizenden kilometers verderop wonen, begrijpen niet dat hun activiteiten en levenswijzen invloed hebben op de Golf," zei ze.