Deze foto's laten zien wat er gebeurt met aangereden wolven in Nederland

Een wolf die met gespreide poten op z’n rug ligt en van zijn pels wordt ontdaan, alsof het een jas is die wordt opengeritst. Een grote wolvenpoot die zorgvuldig in het gips wordt gedrukt. En een ontvelde wolvenkop, die met een priemend oog lijkt toe te kijken hoe een wetenschapper in witte labjas de rest van z’n lichaam uit elkaar haalt.

Het zijn beelden uit De wolf recycled, een project dat deel uitmaakt van het fotoboek van Marielle van Uitert: een fotografische studie die de terugkeer van de wolf in Europa in beeld laat zien. Nu de wolf na honderdvijftig jaar weer door onze omgeving rondloopt, gebeurt het helaas wel eens dat-ie een weg probeert over te steken en daar in botsing met een auto komt. In de afgelopen vier maanden werden er drie verongelukte wolven gevonden.

In Nederland wordt zo’n aangereden wolf naar het Dutch Wildlife Health Center (DWHC) in Utrecht gebracht, waar het kadaver helemaal uit elkaar wordt gehaald en wordt onderzocht, voor veterinair onderzoek. Wageningen Environmental Research (WENR) verricht de dierecologische sectie. Daarbij wordt bijvoorbeeld onderzocht wat de leeftijd van de aangereden wolf is, wat-ie allemaal gegeten heeft en in welke conditie het dier verkeert.

Sommige delen van de wolf worden vervolgens netjes opgeborgen voor wetenschappelijk onderzoek, andere delen komen in een tentoonstelling van Naturalis Biodiversity Center terecht. “Ook als een wolf dood is dient-ie nog zoveel doelen,” zegt Van Uitert. VICE sprak haar over haar project, haar fascinatie voor wolven en over wat je allemaal kunt leren van kadavers.

VICE: Hoi Marielle! Waarom ben je de wolf gaan volgen?
Marielle van Uitert: Ik heb dertien jaar oorlogsfotografie gedaan, en daarbij heb ik wel het een en ander meegemaakt. Op een gegeven moment voelde ik dat m’n geluk opraakte, en dat het tijd was om te stoppen. Het ging toen bijna fout – in Mexico werd ik tijdens mijn reportage ‘the war on drugs’ zelf gefotografeerd en op de cover van een krant gezet, en als je iets niet wil in Mexico dan is het dat. Dus toen heb ik me drie dagen lang op een hotelkamer moeten verstoppen. Daar ging ik me afvragen: wat moet ik nu met m’n leven? Ik wist het niet. Om m’n kop goed leeg te maken heb ik een jaar lang honden uitgelaten, en ik raakte steeds meer geïntrigeerd door die honden. Vooral de grotere soorten, waarvan de meeste mensen snel zoiets hebben van: dat is een enge hond. Ik vond het juist heel mooi om die schuwheid eruit te krijgen en het vertrouwen te winnen. Ik heb zelf een mishandelde ‘herder’ uit Bosnië. En uiteindelijk ben ik zoveel gaan lezen over de hond, dat ik vanzelf bij de wolf uitkwam. Toen ben ik naar de Tsjechische grens gegaan, daar heb ik mijn eerste wolf gezien. En dat was het begin van een nieuw hoofdstuk, ik kon het niet meer loslaten.

Liepen er toen ook al wolven rond op de Veluwe?
Nee, toen was de wolf nog niet in Nederland gevestigd. Ik was aanvankelijk niet van plan om de wolf te gaan volgen, maar dat is toevallig zo gelopen. Er valt heel veel te leren over de wolf. Maar wat ook mooi is aan wolven, is dat er over de hele wereld ondersoorten van rondlopen. Ik kan de hele wereld rond om mensen te volgen die bezig zijn met de wolf. Ik ben bijvoorbeeld net in Ethiopië geweest, waar ik met een groep Engelse biologen de bergen in mocht. Van de Ethiopische wolven zijn er nog maar vierhonderdvijftig, ze worden met uitsterven bedreigd door onder andere rabiës. Dus die biologen hebben er een aantal gevangen en tegen rabiës ingeënt.

Je hebt voor deze fotoserie diverse wolven helemaal ontmanteld zien worden. Heb je daar ook iets van geleerd?
Het leven is er natuurlijk uit als je ‘m zo op een sectietafel ziet liggen, maar dan nog is een wolf indrukwekkend. Zo’n ontzettend grote kop, en van die poten met haren ertussen. Door die haren hoor je ze niet lopen, en dat maakt het heel moeilijk een wolf te spotten. Ik lig soms weken in de bossen zonder er eentje te zien. Je hoort ze echt niet, de wolf is net een geest. Ook zijn ze eigenlijk nooit ziek. Ik heb één dode wolf gefotografeerd die schurft bleek te hebben, maar over het algemeen dragen ze geen ziektes in zich. Ze zijn ontzettend sterk, ze kunnen gewoon op drie poten doorlopen als het nodig is. En binnen een roedel zorgen ze voor elkaar, als er een wolf verzwakt is dan komen de anderen ‘m stukjes van een ree brengen. Dat vind ik machtig. Als je meer over de wolf leert, krijg je alleen maar meer respect voor het beest.