Dat Pokémonkaarten ‘opnieuw populair’ zijn is een grof understatement

De handel in Pokémonkaarten heeft tijdens de pandemie een behoorlijke renaissance beleefd. Het afgelopen jaar gingen mensen van over de hele wereld op zoek naar een nieuwe hobby – het liefst eentje die je thuis kunt beoefenen – en daarbij kwamen velen uit bij Charmander en Pikachu.

Maar dat mensen weer Pokémonkaarten verzamelen is één ding. Waar ik het hier over wil hebben is hoe deze handel totaal uit de hand is gelopen. De hernieuwde interesse in Pokémonkaarten heeft meerdere grote bedrijven tot wanhoop gebracht en tot enorme tekorten en prijsstijgingen geleid.

Zelf verzamelde ik al Pokémonkaarten toen ik nog klein was en elke week toernooitjes speelde in de buurt. In 1999 deed ik mee aan een landelijk toernooi dat gesponsord werd door Nintendo. Ik deed het best aardig: ik won kaarten die nu duizenden dollars waard zijn. Ik had op mijn tiende al een First Edition Charizard, destijds een van de meest gewilde kaarten. Ik verkocht hem een jaar later voor 150 dollar op eBay, wat toen een flinke som geld was. Maar een paar maanden geleden werd er nog eentje verkocht voor meer dan 300.000 dollar (zo’n 250.000 euro).

Zoals wel meer mensen heb ik de afgelopen tijd mijn zolder afgestruind om oude kaarten te zoeken, in de hoop wat waardevolle exemplaren te vinden. Ik heb mijn beste kaarten nog niet eens verkocht, maar toch al meer dan 3000 dollar verdiend. Ik heb een First Edition Eevee, een van de meest voorkomende kaarten in de Jungle-reeks van 1999, verkocht voor 40 dollar. En een First Edition Magikarp, de meest impotente Pokémon die ooit heeft bestaan, voor 70 dollar.

Op eBay kun je nog veel meer prijzen zien die mensen tegenwoordig over hebben voor Pokémonkaarten. Er gaat veel geld in om, maar dat is eigenlijk wel vaker zo bij verzamelitems. Zelf heb ik deze kaarten destijds bewaard omdat ze misschien ‘ooit’ wel een keer wat waard zouden kunnen zijn. Dat ‘ooit’ is nu aangebroken.

Maar wat niet helemaal normaal is aan deze situatie, is wat je in de bovenste regionen van verzamelwereld ziet. Er bestaat een hele industrie die zich niet alleen bezighoudt met het verifiëren en beoordelen van kaarten, maar ook van stripboeken en andere memorabilia. Wat de kaarten betreft: er wordt naar de centrering, kleur, randen en algemene toestand gekeken, waarna ze een score krijgen van tussen de 1 en de 10. Krassen, buigingen, vouwen, penstrepen en drukfouten hebben allemaal invloed op het cijfer. De kaarten worden altijd onder speciale belichting bestudeerd en letterlijk onder het vergrootglas gelegd. Het is een bloedserieuze zaak. Zodra een kaart is beoordeeld, wordt-ie als authentiek beschouwd en betekent het dat er een professional naar heeft gekeken. 

Als een kaart een hoog cijfer krijgt, heeft dat invloed op de prijs van die kaart. De holografische First Edition Charizard waar ik het net over had, waar 300.000 dollar voor werd neergelegd, was met een 10 beoordeeld. Diezelfde kaart, maar dan onbeoordeeld, is slechts een paar duizend dollar waard – wat natuurlijk alsnog veel geld is, maar vergeleken met 300.000 dollar niet erg. Nu is dit een vrij zeldzame kaart, maar het waardeverschil merk je ook bij kaarten die vaker voorkomen. Een kaart die je zonder beoordeling voor een tientje kunt slijten, is twintig keer zoveel waard als hij een 10 heeft gekregen. Er zijn tientallen Pokémonkaarten die honderden of duizenden waard zijn als ze een 8, 9 of 10 krijgen.

Oudere Pokémonkaarten krijgen over het algemeen wat lagere cijfers – wat best logisch is, aangezien ze al jaren meegaan en door kinderen zijn gebruikt. Zelf ging ik vroeger ook niet al te netjes om met mijn kaarten, aangezien ik niet kon weten dat ze vandaag de dag zo extreem veel geld waard zouden zijn. Op eBay kun je veel kaarten vinden die in optimale staat erg veel geld zouden opleveren, maar toch voor relatief lage prijzen worden verkocht, omdat ze zo gekreukeld of bekrast zijn. En omdat er in verhouding weinig kaarten wél in goede staat zijn, is er dus veel aan gelegen om die te laten beoordelen.

Er zijn in in de Verenigde Staten drie grote bedrijven die de kaarten kunnen beoordelen: Professional Sports Authenticator (PSA), Certified Guaranty Company (CGC) en Beckett Grading Services (BGS). Deze bedrijven beoordelen al tientallen jaren verzamelobjecten – al is CGC altijd voornamelijk met strips bezig geweest en doen ze pas sinds een jaar aan kaarten. Sinds het afgelopen jaar zijn alle drie de bedrijven compleet overspoeld geraakt door mensen die hun kaarten willen laten beoordelen – niet alleen Pokémonkaarten, maar ook Magic- en Yu-gi-oh!-kaarten en sportplaatjes. Ze hebben het er zo druk mee dat ze nog nauwelijks lijken te functioneren.

PSA, het populairste bedrijf van de drie, heeft nu wachttijden van tien maanden. Sommige verzamelaars zeggen zelfs dat ze al meer dan een jaar wachten op hun beoordeling. De wachttijd van BGS is “ongeveer minstens negen maanden” en CGC beweert dat ze binnen 144 werkdagen een kaart kunnen beoordelen. Die lange wachttijden duiden er al enigszins op dat de bedrijven deze vraag niet aankunnen.

Zowel PSA en CGC hebben meerdere berichten op hun site gezet over wat er bij hen aan de hand is. In maart schreef Joe Orlando, de directeur van PSA, een blogpost met “Een lawine van karton” als titel, waarin hij schreef over de “tsunami” aan kaarten die het bedrijf kreeg opgestuurd. “Op het moment van schrijven krijgt PSA meer dan 500.000 kaarten per vijf dagen – dat kregen we eerst in drie maanden.”

“Zelfs ik had niet verwacht dat het ZO goed zou gaan,” schreef hij verder. “Het afgelopen jaar heeft ons bedrijf tientallen nieuwe werknemers aangenomen en opgeleid. In oktober 2020 moesten we naar een twee keer zo grote locatie verhuizen, omdat we anders te weinig plek hadden.”

Amper een week later kondigde Steve Sloan, de president van PSA, aan dat het bedrijf tijdelijk geen nieuwe kaarten zou accepteren, tenzij mensen er geld voor zouden betalen: 300 dollar per kaart voor een ‘Super Express’-service of 600 dollar per kaart voor een ‘Walk Through’-service. Daarnaast zei hij dat ze ook nóg een extra locatie zouden openen en op zoek waren naar nog meer werknemers.

“Het hoge aantal aanvragen dat PSA sinds begin maart kreeg heeft de manier waarop we onze diensten kunnen aanbieden fundamenteel veranderd,” schreef Sloan. “Laatst kregen we in drie dagen meer kaarten binnen dan in de drie maanden ervoor.”

Begin maart gaf CGC aan dat ze vanwege de toegenomen vraag zeventig nieuwe werknemers hadden aangenomen in drie maanden, en 21.000 vierkante meter aan ruimte hadden aangekocht, uitgebreide trainingsprogramma’s hadden opgezet en “duizenden overuren” draaiden. Ook hadden ze geïnvesteerd in nieuwe technologieën, “waaronder kunstmatige intelligentie, robots en geavanceerde software” en een startbonus van duizend dollar in het vooruitzicht gesteld voor nieuwe werknemers. 

Die startbonus is inmiddels opgelopen tot 2.500 dollar, en het bedrijf zoekt nog altijd “tientallen werknemers voor vrijwel alle posities”. Eind april kondigde CGC aan meer geld te willen vragen voor hun diensten en liet het bedrijf de datum weten waarop dat in zou gaan, waarop mensen massaal hun kaarten opstuurden, waardoor de website overbelast raakte. En dat leidde weer tot een hoop woede bij mensen die daardoor hun kaarten niet op tijd konden opsturen.

Zelf had ik begin februari al tientallen kaarten naar het bedrijf toegestuurd, en pas een maand later bevestigden ze überhaupt dat ze de kaarten hadden ontvangen. Ook op het moment van schrijven is het beoordelingsproces nog niet eens formeel begonnen. Verzamelaars sturen dus hun waardevolste kaarten op, maar hebben vervolgens geen flauw idee wat ermee gaat gebeuren, en wanneer.

“Het werkt nogal op onze zenuwen dat we onze kaarten hebben opgestuurd en we nog helemaal geen bevestiging hebben dat ze goed zijn aangekomen,” schreef iemand op het forum van CGC. “Dat is toch wel het minste wat je na een paar maanden kunt verwachten.”

“Ik vraag me af wat er met mijn kaarten is gebeurd :(,” schreef een ander.

CGC, PSA en BGS zijn geen van allen ingegaan op ons verzoek om een reactie.

Ondertussen stijgen ook de prijzen van producten als plastic hoezen en kaartenhouders, zoals toploaders en card savers. Ik ken zelf een verzamelaar die toploaders van Chinese websites koopt en doorverkoopt op eBay, en verder niet echt iets doet met Pokémonkaarten zelf. En in de Verenigde Staten liggen elke week mensen buiten in slaapzakken om op tijd nieuwe Pokémonkaarten te kunnen kopen bij warenhuisketen Target. Nu staat het warenhuis op het punt de politie te bellen, om te voorkomen dat mensen voor de winkel gaan kamperen.

Dus ja, Pokémonkaarten zijn weer helemaal een ding. Maar dat is eigenlijk veel te zwak uitgedrukt. De populariteit van de ruilkaarten heeft tot een situatie geleid waarin honderden mensen “duizenden overuren” draaien en bedrijven massaal nieuwe mensen moeten werven om aan de vraag te kunnen voldoen – en daar nog altijd niet in slagen. 

Orlando blijft in ieder geval optimistisch: “We hebben enorm veel zin in de toekomst, niet alleen voor ons bedrijf, maar voor de hele sector,” schreef hij op zijn blog. “En jij zou ook zoveel zin moeten hebben.”

Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE US.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.