Er is een essentiële bouwsteen van leven gevonden in een Marsmeteoriet

Soms zorgt een rots voor opwinding bij meer mensen dan geologen. Zoals nu. Een meteoriet afkomstig van Mars, gevonden door wetenschappers op Antarctica, blijkt borium te bevatten, een chemische stof waarvan gedacht wordt dat het een essentiële rol speelde in het ontstaan van RNA. En RNA is weer een essentiële stap in het ontstaan van leven op aarde.

RNA, de afkorting van ribonucleïnezuur, is één van de twee zuren die in alle cellen bestaan. De andere is desoxyribonucleïnezuur, beter bekend als DNA. RNA brengt informatie over van DNA naar eiwitten die de cel produceert. Best belangrijk dus. Bovendien wordt er door biochemici gedacht dat RNA een rol speelde in de eerste levensvormen op aarde. RNA ontstond waarschijnlijk eerst en leidde tot het ontstaan van DNA.

Er zijn drie basiscomponenten van RNA: een fosfaat, een ribose, een koolstofverbinding en een nucleobase. Zowel fosfaten als nucleobasen zijn eerder gevonden in meteorieten, maar ribose is tot nu toe nog nergens buiten de aarde gevonden. Wat dingen compliceert. Wetenschappers hebben nog geen verklaring gevonden hoe ribose hier natuurlijk is ontstaan.

Maar in 2004 kreeg chemicus Steven Benner een idee. Borium zou best wel eens het geheime ingrediënt kunnen zijn van de ribose in RNA. Dankzij de grootte van het atoom zou het de ribose kunnen stabiliseren. Een bron van superoud borium zou dus ribose en RNA kunnen verklaren.

De vondst van borium in een Marsrots suggereert dat er misschien RNA op de Rode Planeet was. Als we de aardse modellen over het ontstaan van leven (wat wetenschappers vaak doen, omdat ze nou eenmaal geen andere vergelijkingsmateriaal hebben) loslaten op de vondst, en aannemen dat RNA gevormd is voordat er leven was, zou borium het element kunnen zijn wat verantwoordelijk is voor het ontstaan van ribose en dus ook RNA. En vanuit RNA kan er weer DNA ontstaan en leven.

Benner's idee trok de aandacht van James Stephenson, een bioloog die werkzaam is bij NASA's Astrobiology Institute op Hawaii. Stephenson kwam er achter dat niemand nog naar borium had gezocht in Marsmeteorieten, en begon een onderzoek. En hij vond het. Zijn team vond significante hoeveelheden borium in rotsen afkomstig van Mars.

De komende tijd zal zijn team meer onderzoek moeten doen. Ze gaan testen of aardse klei met dezelfde hoeveelheden borium als in de meteorieten ribose zo kan stabiliseren dat er RNA kan ontstaan.

Als blijkt dat borium ribose kan stabiliseren, dan is dat een belangrijke toevoeging aan het toenemende bewijs dat er ooit leven op Mars kon bestaan. Gecombineerd met de recente vondst van water en een atmosfeer op Mars, ziet het er steeds meer uit dat Mars ooit een leefbare planeet was.

Natuurlijk moeten we niet te hard van stapel lopen - alleen omdat een planeet leven zou kunnen herbergen betekent niet dat er ook leven was, is of ooit zal zijn. Het is mogelijk dat borium op Mars ribose nooit stabiliseerde. Toch is het best tof dat Mars en de aarde in hun jonge jaren een vergelijkbaar milieu hadden. Het zou best kunnen dat het eerste aardse leven een neefje op Mars had die het nooit gehaald heeft.