Een superhandige gids voor het nieuwe Radiohead-album voor iedereen die geen nerd is

Sinds zondagavond is het nieuwe album van Radiohead onder ons. Het is het negende studioalbum, en hoewel een exacte releasedatum niet bekend was, kwam het niet geheel onverwachts. Het album heet A Moon Shapes Pool en klinkt na de eerste paar luisterbeurten zowel sereen als onheilspellend, en ik raad iedereen aan de plaat zo snel mogelijk vanuit je online favoriete winkel te downloaden.

Zoals gezegd zat het album er al een beetje aan te komen. Vijf jaar geleden kwam het laatste studioalbum King of Limbs uit, wat zelfs voor een enigmatische, geduldigde band als Radiohead vrij lang is. Met een tour die volgende week begint, de teasers en twee nieuwe nummers (Burn The Witch en Daydreaming), wist je dat de langspeler niet lang meer op zich zou laten wachten.

Met A Moon Shapes Pool zijn er elf nieuwe nummers aan de discografie van Radiohead toegevoegd die tot op het bot geanalyseerd gaan worden; waar ze te plaatsen ten opzichte van het eerdere werk, hoe ze te interpreteren en met hoeveel cijfers achter de komma ze beoordeeld mogen worden. Maar zover is het nog niet. In dit vroege stadium zijn er allereerst wat vragen die om antwoord vragen. Laten we van start gaan.

Zeker. Zeven van de elf nummers doken in het verleden al eens ergens op, zij het soms in iets andere vorm. Numbers, Desert Island Disk, Present Tense en Burn the Witch zijn al eens tijdens live-shows langsgekomen of is op een of andere manier al eens naar gehint, terwijl Identikit, Ful Stop en True Love Waits al langere tijd live-favorieten zijn van de band. Dat is trouwens typisch Radiohead: herinner je je nog dat Nude veertien jaar na de eerste vertoning opeens op In Rainbows terecht kwam?

Omdat het nummer al bijna net zo oud is als de band zelf. In 1994 dook het nummer voor het eerst op en nu pas heeft het zijn weg gevonden naar een studioalbum. De kans bestaat dat sommige A Moon Shapes Pool-downloaders jonger zijn dan het nummer. Waarschijnlijk een hele hoop mensen. Sinds de eerste keer dat het nummer live werd gespeeld, heeft het meerdere versies gehad - van traag naar begeleid op toetsen in plaats van de akoestische gitaar. En ook al is de studioversie geweldig, het blijft tof om Tom Yorke True Love Waits in 1995 te zien spelen.

Goeie vraag, oplettende aanschouwer. De coverart van A Moon Shaped Pool is het werk van Stanley Donwood, dezelfde man die verantwoordelijk is voor alle albums van Radiohead sinds The Bends. Hij is ook verantwoordelijk voor de cover op Thom Yorke's The Eraser en hij speelde enkele jaren geleden een sleutelrol in de Radiohead- app PolyFauna. We spraken hem vorige week nog over nucleaire wapens, en dat was best geniaal.

Dat zal het Londen Contemporary Orchestra zijn, met als dirigent Hugh Brunt. Luister eens naar de indringende vocalen op Decks Dark om je een idee te geven wat het orkest aan het album heeft toegevoegd. Radiohead is geen vreemde voor ze. Eerder werkte het orkest samen met Johnny Greenwood aan zijn filmscore voor The Master uit 2012 van Paul Thomas Anderson. De video hierboven waarin ze samen zijn te bewonderen is een aanrader…

…maar als je echt jezelf wil verliezen in wanorde en schoonheid, kun je hier een Boiler Room set terugkijken uit 2014 waar je wel een uurtje zoet mee bent.

Jup. Net als Donwood is hij sinds het begin bij de band betrokken en is hij niet van plan ergens anders heen te gaan. Laten we ook niet vergeten dat hij ook een rol als stormtrooper heeft gehad in Star Wars: The Force Awakens, waar hij de begeerde rol van FN-9330 speelde.

In wezen is de man het zesde lid van Radiohead; hij kent het hele proces achter de band van binnen en buiten en weet hoe je het beste in ze naar boven kunt halen. Hij postte gisteren een tweet over hoe hij het opnameproces heeft ervaren.

It's out! Making this album was a very intense experience for me. I lost my dad in the process…Hence a large piece of my soul lives here..

— nigel godrich (@nigelgod) May 8, 2016

..in a good way. I eternally thank my brothers in radiohead for all the love that went into it.. and for their support. happy listening all!

— nigel godrich (@nigelgod) May 8, 2016

Ja, dat kan zolang je Apple Music, Amazon of Tidal gebruikt. Spotify heeft gezegd het album “zo snel mogelijk” online te krijgen, maar Thom Yorke en Spotify zijn nooit dikke maatjes geweest. In 2013 noemde hij het bedrijf “de laatste wanhopige scheet van een stervend lichaam”. Een prachtige quote, maar niet echt een goed voorteken voor Spotify en zijn gebruikers.

Foto via amoonshapedpool.com

Uiteraard. De band brengt een speciale release uit met daarin een ingebonden album, geïnspireerd door de 78toeren platen uit de bibliotheek van de fameuze opnamestudio La Fabrique, France. Wat al een goede start is. Daarnaast telt het artwork een bescheiden 32 pagina’s; Het 11 nummers tellende album op twee heavyweight 12’’ vinyl; Twee cd’s, waarvan een met het album en een ander met twee extra tracks en een stukje originele opnametape uit de studio.

Vooral dat laatste is ongelofelijk cool. Volgens de website van het album is dit een half-inch van de master tape van daadwerkelijke opnamesessies. Na verloop van tijd wordt de tape wel steeds minder afspeelbaar. “In plaats van het gewoon weg te gooien, hebben we het opgesneden om zo onderdeel te maken van de special editon. Nieuw leven voor verouderde technologie”, aldus de band. Als je nog niet aan William Basinski dacht, doe je dat nu wel. De band vertelt dat de tape uit elke opnameperiode tot en met Kid A kan komen, dus “misschien heb je stille, misschien een refrein, wat je ook krijgt: het lot bepaalt.”

Jup, ja, dat staan ze.

Dat lijkt er wel op. In een interview met George Monbiot voor het magazine Telerama vorig jaar zei Yorke dat het verkleinen van zijn ecologische voetafdruk hem “‘s nachts wakker hield,” maar “als ik een protestnummer over klimaatverandering zou schrijven in 2015, dan zou het kut zijn.” Yorke bracht vorig jaar de nummers Desert Island Disk en The Numbers van het album A Moon Shaped Pool uit op de UN Climate Change Conference in Parijs, maar het is Daydreaming dat het grootste statement over de klimaatverandering van het album blijkt. Het is misschien net geen in your face protestlied, maar het is niet moeilijk om de apocalyptische teksten te interpreteren als een herkouwing van het statement dat we het klimaat aan het vernachelen zijn: “They never learn / We never learn / Beyond the point / Of no return / It's too late / The damage is done.”