Deze boom laat in real time zien hoe gezond-ie nog is

Als je op de hoogte wil blijven van onze beste stukken zonder je suf te scrollen, schrijf je dan in voor onze wekelijkse nieuwsbrief.

Bomen zijn eigenlijk een soort archivarissen van de natuur. De ringen aan de binnenkant vertellen niet alleen hoe oud de bomen zijn, maar ook met welke insectenplagen, ziektes, bosbranden en droogteperiodes ze te maken hebben gehad en onder welke klimaatomstandigheden ze hebben geleefd. Over een tig aantal jaren zou je dus ook aan bomen kunnen aflezen hoe snel de aarde momenteel aan het opwarmen is – als die bomen er tegen die tijd tenminste nog staan.

De Nederlandse kunstenaar Thijs Biersteker maakt gebruik van dit vermogen van bomen in Voice of Nature, zijn nieuwe installatie die nu in de Chinese stad Chengdu staat. Het kunstwerk zit vast aan een boom met sensoren verbonden aan de wortels, takken en bladeren. Die monitoren klimaatomstandigheden als het CO2-gehalte, de temperatuur, het bodemvocht en het lichtniveau. Dat wordt vervolgens gevoed aan een algoritme, dat op basis hiervan golvende digitale ringen op een scherm projecteert.

Door de gezondheid van de boom zo te visualiseren, wilde Biersteker op een toegankelijke manier de effecten van klimaatverandering laten zien, vertelt hij in een e-mail. Als de ringen ver uit elkaar staan en een mooie cirkel vormen, betekent dit dat de boom gezond is en snel groeit. Maar zodra de luchtvervuiling erger wordt, bijvoorbeeld doordat het verkeer in Chengdu helemaal vast staat, klonteren de ringen meer samen en raken ze vervormd. Ironisch genoeg, merkt Biersteker op, zijn de projecties op z’n best wanneer de lucht het meest vervuild is.

Al tijdens de installatie van het werk werd duidelijk dat zo’n datavisualisatie makkelijk inzicht kan verschaffen in de werking van de natuur, vertelt Biersteker. “We vroegen mensen of ze konden helpen de boom water te geven, maar niemand had tijd. Toen deden we de sensor voor het bodemvocht aan, waardoor je kon zien dat de boom dorst had. Toen stond er binnen vijftien minuten iemand klaar met een waterslang.”

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Motherboard US.