Ask.fm is the Perfect Place to Meet Jihadists in Syria

Abu Usamah's Twitter achtergrond. Afbeelding: Twitter

Ask.fm biedt ongeveer 60 miljoen gebruikers wereldwijd een anoniem platform waarop mensen elkaar vragen kunnen stellen – en het is nogal een rage onder Westerse jihadisten in Syrië die via het platform in contact willen komen met hun volgers die liever anoniem blijven.

“Ik ben niet getraind. Zou ik een last zijn of zou ik evengoed een Hidjra (heilige reis) moeten maken?” vroeg een anonieme volger aan Abu Usamah, een populaire Noord Amerikaanse jihadist die in Syrië vecht.

“Je zult naar een intensief trainingskamp gaan om ervoor te zorgen dat je voorbereid bent, en als je dat na het kamp nog niet bent… hebben we een andere baan voor je,” antwoordde Usamah.

De vragen die de Jihadisten gesteld krijgen lopen uiteen van persoonlijke vragen, zoals of ze bang zijn tijdens gevechten, of wat voor soort eten ze eten, tot logistieke vragen zoals hoeveel het zou kosten voor nieuwe leden om naar Syrië te gaan vanuit Canada, of waarom hun favoriete wapens Kalashnikovs en Glocks zijn.

De gebruikersdata van Ask.fm is moeilijk te verkrijgen voor internationale wetshandhaving-bureaus omdat de website in Letland gestationeerd is en dus onder de Letse wet valt. De website is ook bekend vanwege cyberpesten, en gelinkt aan een serie van zelfmoorden onder tieners. Privacy instellingen zorgen voor een ongeremde vrijheid om over de jihad te praten, de dekmantel van anonimiteit geeft de gebruikers de moed om alles te vragen dat in ze opkomt.

Ask.fm kan de IP adressen van bezoekers en leden zien, dus ze kunnen Europese en Noord-Amerikaanse gebruikers die geïnteresseerd zijn in het lidmaatschap van een militante groep zo lokaliseren. Waarschijnlijk zijn we maar een click verwijderd van controlerende agentschappen die dit ook kunnen zien zodra ze de gegevens kunnen krijgen.

Ik vroeg Ask.fm of ze zich bewust waren van het feit dat jihadistische organisaties in Syrië hun site gebruiken voor communicatie.

“Als er sprake is van strafbare content dan werken we samen met wetshandhavingsinstanties om een goed gerechtelijk onderzoek te doen,” zei woordvoerder Liva Bieseniece. “We geven geen commentaar op een specifiek geval. Daarvoor moet je bij de betrokken wetshandhavingsinstantie zijn.”

Ask.fm functioneert als een soort 24 uurs Reddit AMA voor jihadisten en het vraag-en-antwoord format geeft een menselijker beeld weer van mensen zoals Abu Muhajir, een Canadese jihadist, die McDonalds mist.

En daar tegenover staat het chatplatform dat een zeldzame toegang biedt tot de hardere kant van de jihad.

“De broers die martelaarschap operaties uitvoeren. Zijn zij vrijwilligers of onder bevel van de amir?” vroeg een volger aan Abu Muhajir.

“Vrijwilligers… maar wanneer de tijd komt worden ze opgeroepen,” antwoordde hij.

Surveillance is een grote zorg. Veel volgelingen waarschuwen Westerse jihadisten dat ze de details van hun gesprekken moeten beperken als zij met actieve operaties bezig zijn omdat de inlichtingendiensten toezicht houden op hun profielen. Maar de jihadisten lijken zich er goed van bewust te zijn dat hun gesprekken worden bespioneerd en wat de gevaren hiervan zijn.

“Zeg alsjeblieft niks over de Hijdra routes, maak het niet moeilijk voor je broeders,” zei een ongeruste volger tegen Abu Usamah.

“Natuurlijk nemen mensen contact met mij op via Kik om me daarmee te helpen,” antwoordde Usamah.

Ask.fm is vaak de verbindende factor voor strijders die online actief zijn, het biedt ook gratis mobiele chatplatforms zoals Kik-messenger als een alternatief voor de privé gesprekken met potentiele rekruten of geïnteresseerde fans.

Evan Jendruck, een analist bij IHS Jane’s Terrorism and Insurgency Centre, denkt dat de online profielen van Westerse jihadisten op Ask.fm meerdere doeleinden hebben.

“Het zou positief kunnen zijn voor rekruteren en propaganda,” zegt hij. “Maar het is waarschijnlijker dat ze het gebruiken om hun daden te rechtvaardigen. Veel gebruikers willen inzicht geven in wat ze doen, voor hun familie, vrienden of anderen die er over nadenken om naar het buitenland te reizen om te vechten.”

Jendruck denkt dat de strijders de bekendheid op een bepaald niveau in hun achterhoofd houden omdat ze “de aandacht en het gevoel van belang willen hebben” dat bij bekende militante en illegale gevechten in het buitenland komen kijken.

En er is nog de mogelijkheid dat organisaties sancties leggen op de profielen van de strijders, om zo een weg te maken naar de persoonlijke kant van het jihadist-zijn in Syrië. In combinatie met het gebruik van Twitter en Instagram, geeft Ask.fm inzicht in de mentaliteit van de individuele strijders, met name bij hen die uit het Westen komen.

“Militante groepen in Syrië zijn zich zeer bewust van de rol die social media spelen in het conflict, en de gebruikers van Ask.fm kunnen te horen hebben gekregen dat ze hun gang mogen gaan en meer algemeen moeten praten over het conflict, of hun persoonlijke ervaring,” zei James.