Omdat de overheid niets doet, zijn sekswerkers gedwongen om elkaar te helpen

Te lui om te lezen? Beluister hieronder de ingesproken versie.

Hoewel sekswerkers al maanden de noodklok luiden omdat ze vanwege de coronamaatregelen niet mogen werken, en dus geen inkomsten hebben, kunnen ze nog steeds niet rekenen op overheidssteun. Om deze periode toch door te komen, ontstonden er al snel hulpinitiatieven vanuit de gemeenschap zelf: van het verspreiden van voedselpakketten tot het opzetten van modeshows. Ook is er een hulplijn opgezet voor sekswerkers die worstelen met depressieve gevoelens. VICE sprak met een paar van deze initiatiefnemers, om erachter te komen hoe zij sekswerkers helpen en waarom het cruciaal is om in actie te komen, zodat ze na de crisis niet nog erger in de problemen komen.

Een van die initiatiefnemers is Nadia van der Linde, coördinator van het Red Umbrella Fund, een internationaal fonds voor en door de seksindustrie. Ze zamelen geld in en regelen subsidies voor belangenverenigingen en organisaties die opkomen voor de rechten van sekswerkers. Ook ondersteunen ze organisaties die zorgen dat sekswerkers niet omkomen van de honger of door de crisis op straat komen te staan. “De Nederlandse overheid biedt geen steun, waardoor deze vrouwen en organisaties zelf met initiatieven moeten komen,” vertelt Van der Linde

Charlotte doet escortwerk, werkt met mensen met een beperking, en is actief bij SAVE, een hulporganisatie voor en door sekswerkers. Aan het begin van de crisis kookte SAVE maaltijden voor sekswerkers zonder inkomen. “Maar dat werkte niet goed,” vertelt ze. “Vaak durfden ze niet langs te komen, uit angst dat iemand erachter zou komen dat ze in de prostitutie werken. Dat kan echt gevaarlijk zijn: de kans bestaat dat je naar huis gevolgd wordt of mishandeld wordt als iemand ontdekt wat voor werk je doet. Daarom hebben we nu geld gedoneerd aan sekswerkers die dat het meest nodig hebben.”

Een ander initiatief vanuit de gemeenschap, is het opzetten van crowdfundings, waaronder het Dutch Emergency Fund. Dat geld werd via lokale clubs en organisaties uitgedeeld aan sekswerkers in nood. “Vooral veel migranten, ongedocumenteerde werkers, bi-culturele en transgender sekswerkers en anderen in extra precaire situaties hebben wat geld gekregen,” vertelt Van der Linde. “Het ging om een donatie van veertig euro. Het is iets, maar uiteraard niet genoeg om je maandelijkse huur te betalen.” Volgens Van der Linde is zo’n donatie een gebaar van solidariteit met vooral een symbolische kracht. “Ze reageerden vaak opgelucht dat er überhaupt iemand aan hen dacht,” vertelt ze.

Door deze zware periode ervaren veel sekswerkers depressieve gevoelens. Ook op emotioneel vlak probeert de gemeenschap hen te helpen. SAVE zette een hulplijn op voor sekswerkers in nood. Twee uur per dag is er een sekswerker aanwezig voor mensen die willen bellen voor emotionele en psychologische ondersteuning. “Je merkt dat ze het missen om met gelijkgestemden te kunnen praten over wat ze meemaken. Ze zoeken verbinding en iemand waarmee ze samen kunnen strijden. Ze voelen zich eenzaam en in de steek gelaten,” vertelt Charlotte.

Sommige initiatieven zijn niet enkel gericht op de korte termijn, maar ook om op een lange termijn een verschil te maken. De crisis legt bloot dat de positie van sekswerkers in Nederland erg fragiel is. “Als er een sterkere lobby was geweest voor deze sector, hadden we ook eerder open gemogen, net als de sportscholen,” zegt Van der Linde. “Alle arbeidssectoren mogen aan tafel met het ministerie, maar geen enkele sekswerkorganisatie heeft een gesprek gekregen. ”

Voor Charlotte is het daarom cruciaal om samen met SAVE het taboe op sekswerk aan te pakken. Dat doen ze op verschillende manieren. “We organiseren bijvoorbeeld een modeshow waarin we kleding van sekswerkers door de geschiedenis heen laten zien,” vertelt ze. “Hiermee tonen we dat sekswerk een oeroud, veerkrachtig beroep is dat zich door de jaren heen heeft aangepast aan de omstandigheden.” Een ander initiatief van SAVE is de samenwerking met kunstenaar, stripper en voormalig escort Maggie Saunders. Zij maakte begin dit jaar een app waarmee strippers zelf een pop-upstripclub kunnen opzetten. Door die app krijgen strippers de controle over wat ze willen doen – en kunnen ze ook afstand garanderen tijdens een striptease. Deze oplossing gaat vooral op voor strippers, maar op lange termijn hoopt SAVE alternatieven te bieden voor sekswerkers die hun veiligheid garandeert. Zo willen ze naar de buitenwereld een signaal afgeven dat sekswerk voor iedereen veilig beroep kan zijn.

De focus ligt ook op informeren. Omdat een deel van de sekswerkers geen toegang heeft tot internet of de taal niet spreekt, zijn ze vaak niet op de hoogte van hun rechten, hoe ze zich kunnen beschermen tegen corona en wat er wel en niet mag. “Organisaties informeren bijvoorbeeld door flyers uit te delen waarin alles wordt uitgelegd met pictogrammen,” vertelt Van der Linde. “Dat is wel een uitdaging. Je kan ze veel minder makkelijk bereiken , omdat ze niet meer werken op hun vaste plekken.” Onder andere SekswerkExpertise verzamelt daarom op hun website alle nuttige informatie. “Ze hebben een gids geschreven waarin staat hoe je preventief te werk kan gaan om je te beschermen tegen corona, van welke hulpdiensten je gebruik kunt maken en hoe je, als je moet doorwerken, je jezelf zo veilig mogelijk houdt,” legt Van der Linde uit.

Er is nog een reden waarom sekswerkorganisaties belang hechten aan het correct informeren van sekswerkers: sommigen krijgen nu formulieren in de bus die volgens Van der Linde voornamelijk afkomstig zijn van christelijke organisaties zoals Bright Fame. Deze organisaties bieden financiële hulp aan, maar nadat Van der Linde daar wat onderzoek naar deed, werd duidelijk dat de intenties van deze organisaties niet altijd even zuiver zijn.

“Op dat formulier staat dat ze mogelijk hulp krijgen, maar alleen als ze een document ondertekenen waarmee ze een volmacht geven aan die organisatie.” Dat houdt onder andere in dat de organisatie medische en financiële informatie van de sekswerker mag opvragen en ook het recht krijgt die informatie te delen met derden. Bovendien mogen deze organisaties dan in naam van ondergetekende wettelijke acties ondernemen. Als je naar de website van een van die organisaties kijkt, dan zie je dat hun missie is om vrouwen uit de sekswerkbranche te halen. Als je zo’n formulier ondertekent, kan het dus op de langere termijn grote gevolgen hebben – niet alleen voor de sekswerkers zelf, maar voor de volledige industrie. “Daarom zet SekswerkExpertise nu alles op een rijtje voor hen, zodat ze overzicht krijgen in de overdaad aan vage informatie,” vertelt Van der Linde.

De gemeenschap moet dus constant op hun hoede zijn. Gelukkig is er onder sekswerkers een enorme goodwill om elkaar in deze zware periode te helpen. “Dat is niet altijd even gemakkelijk,” legt Charlotte uit. “Sekswerkers houden er niet van als er een hiërarchie is in de organisatie, waarbij sommigen wel betaald worden voor hun activisme, en anderen niet. Daardoor gebeurt praktisch alles nu vrijwillig, waardoor het niet altijd gemakkelijk is om kracht te zetten achter wat we doen. Je ziet dat nu veel organisaties samenkomen, zodat we met één stem tegen de overheid in kunnen gaan. Dat is niet gemakkelijk, maar wel cruciaal. We kunnen het ons niet permitteren om onzichtbaar te blijven.” Het is natuurlijk ook niet aan sekswerkers, hoe nobel het gevoel van solidariteit ook is, om degenen te zijn die zichzelf volledig uit het moeras trekken. Dat frustreert Van der Linde. “Ze willen graag geholpen worden, maar uiteindelijk krijgen ze geen hulp van de politiek of mensenrechtenorganisaties die zich hier normaal gezien mee bezig zouden houden. Daarom doen ze het noodgedwongen allemaal zelf.”

Lees hier waarom sekswerkers noodgedwongen doorwerken in de coronacrisis en welke verstrekkende politieke gevolgen deze crisis kan hebben voor de branche: onze eerder verschenen artikelen van deze serie.